اطلاعاتی در خصوص یکی از مهم‌ترین فاکتورهای سلامتی: ویتامین دی

اگر آزمایش‌های روتین شش ماهه برای سلامت بدن خود را دنبال می‌کنید، حتما نام ویتامین دی در ذهنتان پررنگ است. همین‌طور اگر در استان‌‌های با آب و هوای ابری سکونت دارید، بهتر است همیشه در آزمایشات خود ویتامین دی را بگنجانید. با ما همراه باشید تا با این ویتامین ضروری و حساس بیشتر آشنا شوید.

نکاتی در رابطه جذب با ویتامین دی

شناسایی تمام عواملی که می‌تواند سطح ویتامین دی در بدن را تحت تاثیر قرار دهد، کمی پیچیده و دشوار است. در حالت طبیعی، با تابش نور خورشید به سطح پوست، بدن خود شروع به ساخت این ویتامین می‌کند. همچنین می‌توان ویتامین دی را از غذاها (اکثرا به طور مصنوعی غنی‌سازی شده) و یا قرص‌های مکمل موجود در این زمینه دریافت کرد.

پروسه ساخت ویتامین دی در بدن بسیار پیچیده است. همه چیز با جذب اشعه ماورای بنفش بی (UVB) از طیف نور نامرئی خورشید، در سطح پوست شروع می‌شود. کبد و کلیه‌ها نیز در ساخت ویتامین دی قابل جذب در بدن شرکت دارند.

6 مورد از عواملی که بر روی سطح ویتامین دی بدن افراد اثر می‌گذارد:

1. محل زندگی

هر چه محل سکونت شما دورتر از خط استوا باشد، اشعه UVB که در طول زمستان به سطح زمین می‌رسد، کمتر خواهد بود. همچنین کوتاه بودن طول روز و پوشیدن لباس‌هایی که پاها و دست‌ها را می‌پوشاند، جلوی در معرض UVB بودن را می‌گیرد.

2. کیفیت هوا

ذرات کربنی موجود در هوا ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی، چوب و دیگر مواد پراکنده هستند. این کربن‌ها اشعه UVB را جذب کرده و احتمال تولید ویتامین دی را کاهش می‌دهند. به‌علاوه، اوزون نیز تشعشعات UVB را جذب می‌کند.  بنابراین سوراخ لایه اوزون که به دلیل آلودگی‌ها ایجاد شده، می‌تواند بر سطح جذب این ویتامین تاثیر منفی بگذارد.

3. استفاده از ضد آفتاب

در واقع کرم‌های ضد آفتاب، با سد کردن اشعه UVB، از سوختن پوست جلوگیری می‌کنند. به صورت تئوری این‌طور برداشت می‌شود که بنابراین کرم‌های ضد آفتاب جذب ویتامین D را کاهش خواهند داد. اما در عمل، افراد بسیار کمی آن‌قدر درست و به اندازه از کرم ضد آفتاب استفاده می‌کنند که تمام اشعه‌های UVB را دفع کند.

4. رنگ پوست

ملانین یکی از موادی است که باعث تیرگی رنگ پوست می‌شود. در واقع این ماده با ماده‌ای که به UVB نیاز دارد تا شروع تولید ویتامین دی را در دست بگیرد، رقابت می‌کند. در نتیجه افراد دارای پوست تیره رنگ، به مقدار بیشتری از تابش UVB نیاز دارند تا پوستشان مقدار مشخصی از ویتامین D را جذب کند.

5. وزن

چربی بدن از ویتامین D جلوگیری می‌کند. در واقع اثری شبیه به یک روز ابری دارد: جذب بسیار کم این ویتامین. مطالعات مختلف نشان داده است که بین چاقی و کمبود ویتامین D هم‌بستگی وجود دارد. بنابراین داشتن اضافه وزن می‌تواند بر‌روی فراهمی زیستی ویتامین D تاثیر منفی بگذارد.

6. سن

در مقایسه با افراد جوان‌تر، افراد مسن ماده زمینه‌ای که با جذب UVB و اعمال تغییر در آن تولید ویتامین D می‌کند را به میزان کم‌تر دارا می‌باشند. همچنین شواهد آزمایشات متعدد نشان داده است که در افراد مسن، کارآمدی تولید ویتامین D پایین‌تر از جوانان است.

طبق یک تحقیق جامع بر‌روی سلامتی از دانشکده پزشکی هاروارد توصیه شده است که حتما مطمئن شوید بدن شما دارای  مقدار کافی از ویتامین دی باشد و اگر این‌طور نبود، تحت نظر پزشک خود از مواد غذایی یا قرص مکمل ویتامین ‌دی استفاده کنید. دقت داشته باشید که دامنه نیاز بدن به این ویتامین بسیار حساس است و در صورت مصرف بیش از حد، خطر مسمومیت به همراه دارد. پس از مصرف خودسرانه دارو در این زمینه جدا بپرهیزید.