5 نکته که باید پیش از خرید مکمل ها بدانید
توسط مهرانه راجعی ·
· ۰
از پودرهای کلاژن گرفته تا قرص‌های جویدنی تقویت‌کننده سیستم ایمنی، مکمل‌ها همه‌جا دیده می‌شوند؛ در فید اینستاگرام، قفسه‌های سوپرمارکت‌ها و حتی قفسه‌های سرویس بهداشتی خانه‌ها. این محصولات وعده خواب بهتر، پوستی درخشان‌تر، تمرکز بالاتر یا حتی عمری طولانی‌تر می‌دهند و معمولاً به‌عنوان راه‌حل‌های سریع برای مشکلات سلامتی مدرن معرفی می‌شوند. اما آیا خرید مکمل ها بهترین راه‌حل است؟
یک متخصص تغذیه اغلب با این پرسش مواجه می‌شود که واقعاً مکمل‌ها ارزش هزینه‌کردن دارند یا نه؟ پاسخ این است: بستگی دارد. اگر فقط به ادعاهای اینترنتی توجه شود، ممکن است این‌طور به نظر برسد که مکمل‌ها برای درمان تقریباً هر چیزی مفید هستند.
هرچند برخی مکمل‌ها در شرایط خاص می‌توانند نقشی ارزشمند داشته باشند، اغلب آنها بیشازحد تبلیغ می‌شوند و افراد درباره آنها دچار سوءبرداشت شده‌اند. بسیاری از مردم از خطرات، محدودیت‌ها و ترفندهای بازاریابی پشت این محصولات اطلاعی ندارند.
در ادامه پنج نکته مهم آورده شده است که بهتر است پیش از خرید مکمل ها بدانید.
1. با غذا شروع کنید، نه با مکمل‌ها
اگر یک ماده مغذی از طریق رژیم غذایی قابل دریافت باشد، تقریباً همیشه بهترین انتخاب همین است. سازمان استانداردهای غذایی بریتانیا یک مکمل غذایی را محصولی تعریف می‌کند که «با هدف اصلاح کمبودهای تغذیه‌ای، حفظ دریافت کافی از برخی مواد مغذی یا پشتیبانی از عملکردهای فیزیولوژیکی خاص تولید شده است».
به بیان دیگر، مکمل‌ها برای پشتیبانی از رژیم غذایی هستند، نه جایگزینی برای غذاهای واقعی.
غذاهای کامل بسیار بیشتر از مواد مغذی جداشده ارزش دارند. به‌عنوان مثال، ماهی‌های چرب مانند سالمون تنها منبع اسیدهای چرب امگا-3 نیستند، بلکه پروتئین، ویتامین D، سلنیوم و ترکیبات مفید دیگری را نیز فراهم می‌کنند. این مواد با یکدیگر به روش‌هایی تعامل دارند که هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است و اثر ترکیبی آنها را نمی‌توان به‌سادگی در قالب مکمل بازتولید کرد.
دانشمندان تلاش کرده‌اند «ترکیبات فعال» موجود در میوه‌ها و سبزیجات را استخراج کرده و فوایدشان را در قالب قرص بازسازی کنند، اما موفق نبوده‌اند. به نظر می‌رسد که مزایا از کل غذای کامل ناشی می‌شود، نه فقط یک ترکیب خاص.
با این حال، شرایطی وجود دارد که مصرف مکمل ضروری است. به‌عنوان مثال، مصرف اسید فولیک پیش از بارداری و در طول آن برای کاهش خطر نقایص لوله عصبی جنین توصیه می‌شود. ویتامین D در ماه‌های زمستان که نور خورشید محدود است، پیشنهاد می‌شود. همچنین افراد گیاه‌خوار ممکن است به ویتامین B12 نیاز داشته باشند زیرا این ویتامین عمدتاً در محصولات حیوانی یافت می‌شود.
2. بیشازحد مصرف نکنید
مصرف بیشازحد مکمل‌ها بسیار ساده‌تر از زیاده‌روی در غذاست. در کوتاه‌مدت، این موضوع می‌تواند باعث بروز عوارضی مانند حالت تهوع یا اسهال شود. اما استفاده طولانی‌مدت بیشازحد می‌تواند عواقب جدی داشته باشد.
بسیاری از افراد سال‌ها مکمل مصرف می‌کنند بدون آنکه بدانند واقعاً به آن نیاز دارند یا خیر و چه میزان، زیاد محسوب می‌شود. ویتامین‌های محلول در چربی مانند A، D، E و K در بدن ذخیره می‌شوند و دفع نمی‌گردند.
مصرف بیشازحد ویتامین D می‌تواند منجر به تجمع کلسیم شود که ممکن است به کلیه و قلب آسیب بزند و همچنین استخوان‌ها را ضعیف کند. دوز بالای ویتامین A می‌تواند آسیب کبدی، نقایص مادرزادی در دوران بارداری و کاهش تراکم استخوان ایجاد کند.
حتی ویتامین‌های محلول در آب نیز می‌توانند مشکل‌ساز شوند؛ مصرف طولانی‌مدت بیش از حد ویتامین B6 با آسیب عصبی مرتبط دانسته شده است.
از آنجا که بیشتر افراد به‌طور منظم سطح مواد مغذی خون خود را بررسی نمی‌کنند، اغلب تا زمانی که علائم ظاهر نشود، متوجه مشکل نمی‌شوند.
3. به توصیه‌های شبکه‌های اجتماعی اعتماد نکنید
کافی است چند دقیقه آنلاین باشید تا تبلیغ مکمل‌هایی را ببینید که به‌عنوان «تقویت‌کننده سیستم ایمنی»، «طبیعی» یا «سم‌زدا» معرفی می‌شوند. این واژه‌ها هرچند متقاعدکننده به نظر می‌رسند، اما تعریف علمی ندارند و صرفاً اصطلاحات بازاریابی هستند.
سازمان استانداردهای غذایی به‌روشنی بیان می‌کند که مکمل‌ها «محصولات دارویی نیستند» و «نمی‌توانند اثر دارویی، ایمنی‌شناختی یا متابولیک داشته باشند». با این حال، بسیاری از ادعاهای آنلاین خلاف این موضوع را القا می‌کنند. این نوع بازاریابی که گاهی «سلامت‌فروشی» نامیده می‌شود، این تصور را ایجاد می‌کند که مکمل‌ها قدرتی دارند که واقعاً ندارند.
مکمل‌ها مانند داروها تحت آزمایش و نظارت سختگیرانه قرار نمی‌گیرند. بنابراین ممکن است به‌درستی فرموله نشده، دوز آنها اشتباه باشد یا حتی برچسب نادرستی داشته باشند.
سازمان استانداردهای تبلیغات (ASA) قوانینی برای نحوه بیان ادعاهای سلامتی دارد، از جمله در شبکه‌های اجتماعی. اما اجرای این قوانین دشوار است، به‌ویژه با بازاریابی توسط اینفلوئنسرها یا طرح‌های همکاری. طرح‌های بازاریابی چندسطحی (MLM) نیز موضوع را پیچیده‌تر می‌کنند.
فروشندگان، که اغلب هیچ آموزش پزشکی یا علمی ندارند، محصولات را با تکیه بر تجربه شخصی به جای شواهد علمی تبلیغ می‌کنند. در حالی که ASA راهنمایی‌های خاصی برای تبلیغات فروشندگان MLM ارائه می‌دهد، این قوانین اغلب نادیده گرفته می‌شوند یا کمتر اجرا می‌گردند و از شکاف‌های نظارتی عبور می‌کنند. همین موضوع منجر به ادعاهای شگفت‌انگیز و اغراق‌آمیز درباره مکمل‌ها می‌شود.
4. صنعت مکمل بیشتر درباره فروش است تا علم
بازار جهانی مکمل‌ها ارزشی بیش از 100 میلیارد پوند دارد. مانند هر صنعت بزرگ دیگری، هدف آن رشد و سودآوری است و همین امر بر چگونگی توسعه و بازاریابی محصولات تأثیر می‌گذارد.
اگر مکملی واقعاً مؤثر باشد، توصیه آن از سوی پزشکان صورت می‌گیرد، نه اینفلوئنسرها.
برخی مکمل‌ها شواهد علمی پشتوانه دارند، اما معمولاً آن‌هایی هستند که کمتر جلب توجه می‌کنند؛ مانند آهن یا ویتامین D.
بسیاری دیگر با ادعاهایی تبلیغ می‌شوند که بسیار فراتر از نتایج پژوهش‌ها هستند و اغلب توسط افرادی بدون آموزش رسمی در زمینه تغذیه یا مراقبت‌های بهداشتی ترویج می‌شوند.
5. برخی مکمل‌ها برای همه ایمن نیستند
اینکه یک مکمل بدون نسخه دردسترس باشد به معنای بی‌خطر بودن آن نیست. حتی محصولاتی که برچسب «طبیعی» دارند می‌توانند با داروها تداخل داشته یا آسیب‌زا باشند.
گیاه «هایپریکوم» یا «گل راعی» که گاهی برای کاهش خلق پایین استفاده می‌شود، می‌تواند در صورت مصرف همزمان با برخی داروهای ضدافسردگی، قرص‌های جلوگیری از بارداری و داروهای فشار خون عوارض خطرناکی داشته باشد. ویتامین K می‌تواند با رقیق‌کننده‌های خون مانند وارفارین تداخل کند. دوز بالای آهن ممکن است مشکلات گوارشی ایجاد کند و بر جذب برخی آنتی‌بیوتیک‌ها اثر بگذارد.
بسیاری از مکمل‌ها برای ایمنی در دوران بارداری آزمایش نشده‌اند. برخی دیگر، مانند ویتامین A با دوز بالا، مضر شناخته شده‌اند و می‌توانند از طریق شیر مادر نیز منتقل شوند. بنابراین در صورت بارداری، شیردهی، مصرف دارو یا ابتلا به یک بیماری، مشورت با داروساز، پزشک یا متخصص تغذیه پیش از شروع یک مکمل جدید ضروری است.
مکمل ها زمانی که نیاز مشخصی وجود داشته باشد می‌توانند به سلامت کمک کنند، اما خرید آنها بهترین راه‌حل ممکن نیست. پیش از آنکه برای خرید محصولی مثل مکمل با وعده‌های بزرگ هزینه‌ای صرف شود، باید پرسید: «آیا واقعاً به آن نیاز دارم یا بهتر است این پول را برای تهیه غذای مغذی خرج کنم؟»
تصاویر نویسندگان دیدگاه از Gravatar گرفته می‌شود.