کدام داروها می‌توانند تحمل گرما را سخت‌تر کنند؟
توسط مهرانه راجعی ·
· ۰
با افزایش دما، خطر بیماری‌های مرتبط با گرما نیز بیشتر می‌شود؛ به‌ویژه برای افرادی که داروهای خاصی را طبق نسخه مصرف می‌کنند.
بدن از چند سازوکار برای تنظیم دما استفاده می‌کند: تعریق، جریان خون به سمت پوست و تعادل مایعات. اما برخی از داروهای رایج تجویزی در فرآیندهای مربوط به تحمل گرما اختلال ایجاد می‌کنند و باعث می‌شوند خنک‌ماندن سخت‌تر شود.
در ادامه به چند مورد از این داروها که در تابستان باید از آن‌ها آگاه باشید، اشاره شده است:
1. داروهای ضدافسردگی
دو نوع خاص از داروهای ضدافسردگی، مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) و داروهای سه‌حلقه‌ای (TCAs) ممکن است تابستان را دشوارتر کنند. این داروها می‌توانند باعث عدم تحمل گرما شوند، چون توانایی بدن برای تعریق را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
این دو نوع داروی ضدافسردگی از طریق تأثیر بر سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز، به‌ویژه سروتونین و نورآدرنالین عمل می‌کنند. با این حال، ممکن است انتقال‌دهنده‌های عصبی دیگر را نیز تحت تأثیر قرار دهند.
برای مثال، TCAها می‌توانند استیل‌کولین را که برای تعریق مهم است، مهار کنند. این امر می‌تواند باعث کاهش تعریق در برخی بیماران شود. در یک روز گرم، این مسئله ممکن است خنک‌شدن بدن را دشوار کند.
اما TCAها سطح نورآدرنالین را افزایش می‌دهند (انتقال‌دهنده‌ای که غدد عرق را تحریک می‌کند). این اتفاق می‌تواند باعث افزایش تعریق شود. در واقع، هر دو نوع SSRI و TCA ممکن است باعث تعریق بیشتر در مصرف‌کنندگان شوند. داده‌ها نشان می‌دهند که تا 14 درصد از مصرف‌کنندگان داروهای ضدافسردگی این عارضه جانبی را تجربه می‌کنند.
SSRIs ممکن است بر هیپوتالاموس (بخشی از مغز که دمای بدن را کنترل می‌کند و به غدد عرق فرمان تعریق می‌دهد) نیز تأثیر بگذارند. اما این پیام می‌تواند به دلیل افزایش سطح سروتونین مختل شود.
از آنجا که تعریق یک سازوکار کلیدی برای خنک‌شدن بدن است، هرگونه اختلال در این فرآیند می‌تواند منجر به بیماری‌های مرتبط با گرما شود. تعریق بیش‌ازحد نیز ممکن است در صورت جبران‌نشدن مایعات، باعث کم‌آبی شود.
2. داروهای ضدروان‌پریشی
این نوع داروها برای درمان روان‌پریشی استفاده می‌شوند؛ حالتی که در اختلالاتی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی رخ می‌دهد. این داروها با مهار دوپامین که به‌نوبه خود سطح سروتونین را تحت تأثیر قرار می‌دهد، عمل می‌کنند. این فرآیند می‌تواند توانایی هیپوتالاموس برای تشخیص و واکنش به تغییرات دمای بدن را مختل کند.
در نتیجه، فردی که داروی ضدروان‌پریشی مصرف می‌کند ممکن است در هوای گرم احساس گرما یا تشنگی نکند. این وضعیت می‌تواند باعث افت فشار خون و کاهش عملکرد قلب شود. بدن در واکنش، رگ‌های خونی را منقبض می‌کند تا گرما را حفظ کند. این موضوع موجب کاهش تعریق و دشواری در خنک‌شدن بدن می‌شود.
علاوه بر این، داروهای ضدروان‌پریشی خواص آنتی‌کولینرژیک دارند؛ یعنی عمل استیل‌کولین را مهار می‌کنند و تعریق را سخت‌تر می‌سازند.
3. داروهای قلب
بتابلوکرها برای مدیریت نارسایی قلبی و آریتمی استفاده می‌شوند. این داروها با کاهش ضربان قلب و شدت انقباض قلب عمل می‌کنند. اما این مسئله می‌تواند جریان خون به پوست را محدود کند که باعث می‌شود بدن در روزهای گرم سخت‌تر گرما را آزاد کند.
دیورتیک‌ها (ادرارآورها) نیز برای درمان فشار خون بالا یا نارسایی قلبی رایج هستند. اما چون این داروها باعث افزایش دفع ادرار می‌شوند، ممکن است در هوای گرم منجر به کم‌آبی و عدم تعادل الکترولیت‌ها شوند.
وقتی مایعات بدن کم باشد، تعریق دچار مشکل می‌شود. اگر به‌طور جدی دچار کم‌آبی شوید، حتی ممکن است احساس تشنگی هم نداشته باشید. همچنین فشار خون ممکن است کاهش یابد و باعث سرگیجه یا غش شود؛ به‌ویژه هنگام ایستادن.
رامیپریل و لوزارتان که برای کنترل فشار خون استفاده می‌شوند نیز می‌توانند خطر کم‌آبی را افزایش دهند. این داروها سامانه‌ای در بدن را که فشار خون، تعادل مایعات و احساس تشنگی را کنترل می‌کند، مهار می‌کنند. این موضوع ممکن است میل طبیعی به نوشیدن را کاهش داده و خطر کم‌آبی در گرما را افزایش دهد.
4. داروهای محرک (Stimulants)
داروهای محرک، مانند آمفتامین‌هایی که برای درمان ADHD استفاده می‌شوند، بر بسیاری از مواد شیمیایی مغز ازجمله دوپامین و نورآدرنالین تأثیر می‌گذارند. این وضعیت می‌تواند دمای بدن را افزایش داده، سوخت‌وساز را بالا ببرد و نحوه تعریق را تغییر دهد که همگی باعث می‌شوند خنک‌شدن بدن، به‌ویژه هنگام ورزش یا در هوای گرم دشوارتر شود.
این عوامل همچنین ممکن است منجر به کم‌آبی، گرمازدگی یا حتی سکته گرمایی شوند. داروهای محرک همچنین ممکن است احساس خستگی را کاهش دهند که می‌تواند باعث شود فرد بدون آگاهی از خطر، بیش‌ازحد فعالیت کند.
با این حال، برخی از پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که افراد مبتلا به ADHD که از داروهای محرک استفاده می‌کنند ممکن است در واقع احتمال کمتری برای ابتلا به بیماری‌های مرتبط با گرما داشته باشند. البته برای بررسی بیشتر، مطالعات بزرگ‌تری موردنیاز است.
پژوهشگران احتمال می‌دهند این اثر محافظتی به عواملی مانند وزن کمتر بدن و آبرسانی مناسب در مصرف‌کنندگان مربوط باشد.
5. انسولین
دمای بالا باعث می‌شود رگ‌های خونی بدن گشاد شوند تا به خنک‌شدن کمک کنند. اما این فرآیند موجب می‌شود انسولین در محل تزریق سریع‌تر وارد جریان خون شود (چون جریان خون در آن ناحیه بیشتر شده است) و این موضوع کاهش سریع‌تر قند خون را به همراه خواهد داشت.
این وضعیت می‌تواند منجر به هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) شود که علائم آن شامل سرگیجه، لرزش، تعریق، تحریک‌پذیری و حتی احتمال از دست‌دادن هوشیاری یا تشنج است.
جذب سریع‌تر انسولین همچنین تشخیص علائم قند پایین را برای افراد دیابتی سخت‌تر می‌کند، زیرا ممکن است علائم با احساس گرما اشتباه گرفته شوند.
گرما همچنین می‌تواند باعث تخریب انسولین شود و اثربخشی آن را کاهش داده و آن را ناایمن کند. به همین دلیل، انسولین باید تا زمان استفاده در یخچال نگهداری شود، به‌ویژه در تابستان. انسولین خراب‌شده ممکن است کدر شود یا رنگ آن تغییر کند.
جلوگیری از گرمازدگی
افراد مسن، مبتلایان به بیماری‌های مزمن (به‌ویژه بیماران قلبی یا ریوی) و افرادی که داروهای تجویزی متعددی مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر بیماری‌های مرتبط با گرما هستند.
خوشبختانه، اقداماتی وجود دارد که می‌توان هنگام مصرف این داروهای رایج، برای ایمنی در تابستان انجام داد:
- اول اینکه، برچسب داروها را برای دستورالعمل نگهداری بررسی کنید. داروها را در مکان‌های گرم، مانند داخل خودرو یا لبه پنجره، رها نکنید. انسولین تنها دارویی نیست که در گرما آسیب می‌بیند. اسپری‌های تنفسی و اپی‌پن‌ها نیز ممکن است در این حالت خراب یا کم‌اثر شوند.
- دوم اینکه، در هوای گرم، به میزان کافی آب بنوشید. کم‌آبی می‌تواند اثر بسیاری از داروها را تشدید کند.
برای مثال، داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن احتمال مشکلات کلیوی را بیشتر می‌کنند و داروهای درمان دوقطبی (مانند لیتیوم) در صورت کم‌آبی می‌توانند سمی شوند.
در ساعات اوج گرما در محیط‌های خنک بمانید. علائم هشداردهنده بیماری‌های ناشی از گرما مانند سرگیجه، گیجی، تهوع یا تعریق شدید را جدی بگیرید.
در نهایت، بدون مشورت با پزشک مصرف داروهایتان را قطع نکنید. اگر دارویتان بر توانایی تحمل گرما تأثیر گذاشته، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
تصاویر نویسندگان دیدگاه از Gravatar گرفته می‌شود.