هوای پاک چین زمین را گرم‌تر می‌کند!
توسط مهرانه راجعی ·
· ۰
گرمایش جهانی از حدود سال 2010 با سرعت بیشتری پیش می‌رود و باعث ثبت پی‌در‌پی سال‌های بی‌سابقه گرم شده است. با این حال، دلیل این شتاب هنوز به‌طور کامل مشخص نیست و همچنان یکی از مهم‌ترین پرسش‌های علم اقلیم به شمار می‌رود. براساس یافته‌های یک مطالعه جدید، کاهش آلودگی هوا (به‌ویژه در چین و شرق آسیا) یکی از عوامل کلیدی در افزایش سرعت گرمایش جهانی محسوب می‌شود.
در تحقیقات پیشین، پاک‌سازی گازهای گوگردی ناشی از حمل‌ونقل جهانی به‌عنوان یک عامل مطرح شده بود. اما این روند تازه از سال 2020 آغاز شده و تأثیر آن آن‌قدر ناچیز است که نمی‌توان آن را دلیل اصلی این شتاب در نظر گرفت.
برخی پژوهشگران ناسا احتمال داده‌اند که تغییرات ابری نیز در این روند نقش داشته باشند؛ چه از طریق کاهش پوشش ابری در مناطق گرمسیری و چه در شمال اقیانوس آرام. با این حال، یکی از عواملی که تاکنون به‌درستی اندازه‌گیری نشده، تلاش عظیم کشورهای شرق آسیا (به‌ویژه چین) برای مقابله با آلودگی هوا و ارتقای سلامت عمومی از طریق اجرای سیاست‌های سخت‌گیرانه زیست‌محیطی است.
از حدود سال 2013 تاکنون، انتشار دی اکسید گوگرد در شرق آسیا حدود 75 درصد کاهش یافته و این روند همزمان با شروع شتاب‌گیری گرمایش جهانی شدت گرفته است.
مطالعه یادشده به بررسی پیوند میان بهبود کیفیت هوای شرق آسیا و افزایش دمای جهانی پرداخته و حاصل همکاری هشت تیم مدل‌سازی اقلیمی از سراسر جهان است.
براساس نتایج این مطالعه، آلودگی هوا ممکن است در گذشته اثرات واقعی گرمایش جهانی را پنهان کرده باشد. اکنون با تمیزترشدن هوا، اثرات واقعی گرمشدن ناشی از گازهای گلخانه‌ای بیشتر آشکار می‌شود.
آلودگی هوا علاوه بر اینکه سالانه جان میلیون‌ها نفر را می‌گیرد، با بازتاب نور خورشید به فضا، باعث خنک‌شدن سطح زمین نیز می‌شود. در واقع، شدت آلودگی هوا در قرن گذشته به اندازه‌ای بوده که توانسته تا حدود 0.5 درجه سانتی‌گراد از گرمایش ناشی از فعالیت‌های انسانی جلوگیری کند.
اکنون با پاک‌سازی آلودگی هوا که برای سلامت انسان ضروری است، این سایه مصنوعی خورشیدی از بین رفته و از آنجا که انتشار گازهای گلخانه‌ای همچنان ادامه دارد، سطح زمین با سرعتی بی‌سابقه درحال گرم‌ترشدن است.
مدل‌سازی پاک‌سازی هوا
در این پژوهش، از 160 شبیه‌سازی کامپیوتری بر پایه هشت مدل اقلیمی جهانی استفاده شده تا تأثیر آلودگی هوای چین بر دما و الگوهای بارشی جهانی به‌طور دقیق‌تری اندازه‌گیری شود.
در این مدل‌سازی، سناریویی مشابه پاک‌سازی واقعی از سال 2010 به بعد در نظر گرفته شده است. براساس این شبیه‌سازی‌ها، حدود 0.07 درجه سانتی‌گراد به دمای جهانی افزوده شده است.
اگرچه این عدد در مقایسه با مجموع گرمایش 1.3 درجه‌ای از سال 1850 تاکنون، عدد کوچکی است، اما همین مقدار برای توضیح افزایش شتاب گرمایش اخیر کافی است، مشروط بر اینکه نوسانات طبیعی دما مانند پدیده ال‌نینو که الگوهای آب‌وهوایی را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد، حذف شود.
بر پایه روندهای بلندمدت، انتظار می‌رفت که از سال 2010 تاکنون حدود 0.23 درجه سانتی‌گراد به دمای جهانی افزوده شود. اما اندازه‌گیری‌ها نشان می‌دهند که این افزایش حدود 0.33 درجه بوده است. از این افزایش 0.1 درجه‌ای، بخش عمده‌ای را می‌توان به پاک‌سازی آلودگی هوای شرق آسیا نسبت داد. با این حال، عواملی مانند تغییر در انتشار آلاینده‌های کشتی‌رانی و افزایش سریع غلظت گاز متان در جو نیز نقش داشته‌اند.
آلودگی هوا از طریق بازتاب نور خورشید یا تغییر ویژگی‌های ابرها باعث خنک‌شدن زمین می‌شود. پاک‌سازی هوای شرق آسیا باعث کاهش اثر سایه‌افکنی آلودگی در این منطقه و در نتیجه گرم‌ترشدن آن می‌شود.
همچنین، کاهش آلودگی منجر به کاهش ذراتی می‌شود که پیش‌تر از شرق آسیا به سمت شمال اقیانوس آرام پراکنده می‌شدند و باعث افزایش بازتابش نور خورشید توسط ابرها در شرق اقیانوس آرام می‌شدند. اکنون این اثر کاهش یافته است.
الگوی این تغییرات در شمال اقیانوس آرام، همان‌طور که در مدل‌سازی‌ها شبیه‌سازی شده، با مشاهدات ماهواره‌ای همخوانی دارد. همچنین، مدل‌ها و داده‌های دمایی، افزایش دمای قابل‌توجهی را در نواحی پایین‌دست شرق آسیا (در امتداد شمال اقیانوس آرام) نشان می‌دهند.
با این حال، همچنان عامل اصلی گرمایش جهانی، گازهای گلخانه‌ای هستند و پاک‌سازی آلودگی هوا یک ضرورت دیرهنگام اما حیاتی بوده است. این اقدام باعث گرم‌تر شدن زمین نشده، بلکه صرفاً باعث حذف یک عامل مصنوعی خنک‌کننده شده که برای مدتی ما را از شدت واقعی تغییرات اقلیمی محافظت می‌کرد.
گرمایش جهانی برای دهه‌ها ادامه خواهد داشت. در واقع، گازهای گلخانه‌ای که در گذشته و آینده وارد جو شده‌اند و می‌شوند، برای قرن‌ها بر اقلیم تأثیر خواهند گذاشت. اما از آنجا که آلودگی هوا به‌سرعت از جو پاک می‌شود، ممکن است این شتاب اخیر در گرمایش که ناشی از کناررفتن پوشش مصنوعی آلودگی است، موقتی باشد.
تصاویر نویسندگان دیدگاه از Gravatar گرفته می‌شود.