آیا ADHD با مصرف استامینوفن در دوران بارداری مرتبط است؟
توسط مهرانه راجعی ·
· ۰
داروهای بسیار کمی برای استفاده در دوران بارداری بی‌خطر هستند، اما یکی از گزینه‌های محدود موجود، در سال‌های اخیر به مرکز توجه یک بحث بین‌المللی تبدیل شده است. استامینوفن، که با نام پاراستامول نیز شناخته می‌شود، به طور کلی امن‌ترین مسکن در دوران بارداری محسوب می‌شود. با این حال، تحقیقات جدید که استامینوفن را با اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD) مرتبط کرده‌اند، نشان می‌دهد که ممکن است خطرات نادیده گرفته‌شده‌ای برای رشد اولیه مغز وجود داشته باشد.
در یک مطالعه کوچک جدید، پژوهشگران در ایالات متحده سطح استامینوفن در خون 307 زن سیاه‌پوست باردار را در طول بارداری ردیابی کردند. نتایج نشان داد زنانی که از استامینوفن استفاده کرده‌اند، کودکانی به دنیا آوردند که سه‌برابر بیشتر احتمال داشت به ADHD مبتلا شوند.
در مورد دختران، قرارگرفتن در معرض استامینوفن در رحم با افزایش بیش از شش‌برابری خطر ADHD در ده سال اول زندگی مرتبط بود.
با وجود اینکه این یافته‌ها در نگاه اول نگران‌کننده به نظر می‌رسند، نتایج اولیه قطعی نیستند و نباید باعث وحشت افرادی شوند که برای تسکین درد یا تب در دوران بارداری به استامینوفن تکیه می‌کنند؛ به‌ویژه که شواهد قوی نشان می‌دهد این علائم می‌توانند در صورت درمان‌نشدن، تهدیدی برای جنین در حال رشد باشند.
مانند هر دارویی، مزایای استامینوفن باید با خطرات آن سنجیده شود. با این حال، برخلاف مزایای شناخته‌شده، معایب بلندمدت آن به خوبی بررسی نشده‌اند.
نیاز به بازنگری در ایمنی استامینوفن
دکتر شیلا ساتیانارایانا، متخصص اطفال از دانشگاه واشنگتن می‌گوید: این دارو دهه‌ها پیش تأیید شده و ممکن است نیاز به بازنگری توسط FDA داشته باشد. او افزود: تأثیرات قرارگرفتن جنین در معرض استامینوفن و پیامدهای طولانی‌مدت بر رشد عصبی هرگز ارزیابی نشده است.
در سال‌های اخیر، چندین مطالعه اپیدمیولوژی دیگر نیز ارتباط بین استفاده از استامینوفن در دوران بارداری و ADHD در کودکان را نشان داده‌اند. با این حال، برخی از این مطالعات نتایج متناقضی به دست آورده‌اند. بسیاری از دانشمندان استدلال می‌کنند که این تحقیقات صرفاً همبستگی را نشان می‌دهند و نباید موجب نگرانی شوند، بلکه باید آگاهی‌بخش باشند.
چالش‌های مطالعه‌های کوچک و نتایج غیرقطعی
به دلیل کوچک‌بودن نمونه آماری مطالعه فعلی، احتمالاً داده‌ها به اندازه کافی قوی نیستند که دیدگاه مسئولان سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، آژانس دارویی اروپا (EMA)، کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا (ACOG)، انجمن زنان و زایمان کانادا، و انجمن پزشکی مادر و جنین را تغییر دهند. این نهادها همچنان بر این باورند که استامینوفن در صورت استفاده با کمترین دوز و فقط در زمان ضرورت، خطر کمی در دوران بارداری دارد.
برای مثال، این مطالعه اخیر عواملی مانند دلایل مصرف استامینوفن توسط مادران (مانند سردرد، تب، درد یا عفونت‌ها) را در نظر نگرفته است؛ عواملی که خود می‌توانند خطراتی برای رشد کودک داشته باشند. دکتر ویکتور آلکویست، متخصص ژنتیک آماری از موسسه کارولینسکا سوئد، که در این تحقیق شرکت نداشته، به نشریه New Scientist گفته است که این موضوع باید در مطالعات آینده لحاظ شود.
با این حال، نویسنده اصلی تحقیق، دکتر برنان بیکر از مؤسسه تحقیقات کودکان سیاتل، معتقد است که ممکن است زمان بازنگری FDA در ایمنی استامینوفن در دوران بارداری فرا رسیده باشد. آخرین بررسی FDA در این زمینه مربوط به سال 2015 است، زمانی که مقامات اعلام کردند شواهدی قاطع برای ارتباط بین مصرف استامینوفن در بارداری و ADHD در کودکان وجود ندارد.
مطالعات قبلی و هشدارهای احتیاطی بیکر توضیح می‌دهد که بیشتر مطالعات قبلی از زنان خواسته‌اند به صورت خودگزارشی اعلام کنند که آیا تایلنول یا دارویی حاوی استامینوفن مصرف کرده‌اند. در سال 2028، دو مطالعه (یکی به سرپرستی بیکر) سطح استامینوفن را در خون نوزادان اندازه‌گیری کردند و دریافتند که سطح بالاتر این دارو با ADHD در کودکی مرتبط است. یکی از این مطالعات همچنین ارتباطی با اختلال طیف اوتیسم (ASD) پیدا کرد.
در پی این داده‌های اولیه، یک تیم بین‌المللی متشکل از 91 دانشمند، پزشک و متخصص سلامت عمومی گرد هم آمدند تا اقدامات احتیاطی را توصیه کنند. آنها در بیانیه‌ای در سال 2021 در مجله Nature Reviews Endocrinology نوشتند: [استامینوفن] دارویی مهم است و جایگزین‌های محدودی برای درمان تب بالا و درد شدید وجود دارد.
آنها توصیه کردند که زنان باردار:
- فقط در صورت نیاز پزشکی از استامینوفن استفاده کنند.
- در صورت تردید درباره ضرورت مصرف، با پزشک یا داروساز مشورت کنند.
- با استفاده از کمترین دوز مؤثر برای کوتاه‌ترین زمان ممکن، تماس با این دارو را به حداقل برسانند.
پاسخ به بیانیه‌های 2021
در واکنش به این بیانیه، مقامات ACOG بر موضع خود پایبند ماندند. آنها در همان سال نوشتند: اختلالات عصبی-رشدی، چندعاملی هستند و بسیار دشوار است که بتوان آنها را به یک علت واحد نسبت داد. مغز حداقل تا 15 ماهگی در حال رشد است و این موضوع امکان مواجهه کودکان با عوامل مختلفی که ممکن است به این مشکلات منجر شوند، فراهم می‌کند.
ACOG افزود: راهنمای بالینی ما همچنان ثابت است و پزشکان نباید تا زمانی که تحقیقات قطعی و آینده‌نگرانه انجام شود، شیوه‌های درمانی خود را تغییر دهند.
تکرار مطالعات و نیاز به تحقیقات بیشتر
مطالعه‌ای بر روی 307 نفر که نیازمند تکرار است، احتمالاً برای متقاعدکردن مقامات کافی نخواهد بود. بیکر می‌گوید: نتایج متناقض نشان‌دهنده نیاز به تحقیقات بیشتری است.
تصاویر نویسندگان دیدگاه از Gravatar گرفته می‌شود.