هالووین جشنی بر مبنای رسوم سنتی مذهبی اروپاییان قدیمی که جهانی شد!

جشن عجیب هالووین مصادف با سی و یکم اکتبر و شب اول ماه نوامبر میلادی بوده و در کشورهای اروپایی و آمریکایی و کانادایی مرسوم می‌باشد. این جشن ریشه در آیین و رسوم مذهبی مردم ایرلند و اسکاتلند داشته که به 2000 سال قبل بازمی‌گردد. در آن سالهای دور، راهبان مسیحیِ بریتانیایی بر این باور بودند که در این شب دروازه‌ی بین دنیای ما و دنیای مردگان گشوده شده و خدای دنیای مردگان همراه با ارواح، جن‌ها و سایر موجودات ماوراء طبیعی در جهان ما حضور پیدا می‌کنند. بنابراین مردم در این شب با پوشیدن لباس‌های ترسناک و عجیب و با ایجاد صدای بلند مانند: کوبیدن بر طبل، دیگ و بشقاب سعی می‌کنند تا آنها را فراری دهند.

راهبان مسیحی در آن‌زمان نیز با ایجاد صدا، روشن کردن آتش و قربانی کردن مراسم مذهبی خاص خود را برگزار می‌نمودند. در این روز افراد معتقد مسیحی در کلیسا مراسم دعا‌خوانی داشته و با روشن کردن شمع بر سر قبر درگذشتگان خود حضور پیدا می‌کنند. اما سایر افراد به هالووین بعنوان یک جشن که در آن به شب زنده‌داری و خوشگذرانی می‌پردازند، نگاه می‌کنند.

چرا کدو تنبل نماد هالووین شد؟

در قرن هجده میلادی، هفتصد هزار مهاجر ایرلندی در سالهایی که به قحطی سیب‌زمینی در ایرلند معروف بود، به آمریکا مهاجرت کردند و با خودشان رسوم زیادی آوردند، که از میان آنها می‌توان به «هالووین» و «جک اُ لنترن یا جک فانوسی» اشاره داشت.  در آن سالها از شلغم، سیب‌زمینی یا لبو فانوسی می‌ساختند که درونش را خالی کرده و در آن یک شمع قرار می‌دادند و بیاد درگذشتگان‌شان و یا دفع ارواح خبیث و اجنه در پنجره‌ها و یا ایوان خانه‌ها قرار می‌دادند. اما پس از قحطی سیب‌زمینی و پیدا نشدن شلغم در آمریکا از کدو تنبل استفاده کردند، که بدین ترتیب از دوره‌ی ویکتوریا به بارزترین نماد هالووین تبدیل شد.

قاشق‌زنی یا trick-or-treat

یکی از رسوم رایج در هالووین قاشق‌زنی است که بی‌شباهت به رسم قاشق‌زنی خودمان در چهارشنبه‌سوری نیست. در این روز افراد بویژه کودکان با لباس‌های مبدل و جالب خود به در منزل همسایگان رفته و از صاحبخانه خوراکی و شکلات و تنقلات می‌گیرند. در گذشته عموماً افراد فقیر به در منازل ثروتمندان می‌رفتند و از از آنها غذا و پول می‌گرفتند و بر این باور بودند که اگر شخصی کمک نکند، ارواح خبیث به سراغش می‌روند و خانه‌اش را ویران می‌کنند.

فلسفه‌ی جادوگران با جارو ، گربه‌ی سیاه و عطسه در هالووین

در دوران گذشته مردم ترس بسیار زیادی از جادوگران داشتند و بهمین دلیل بر این باور بودند که جادوگران با جاروهای پرنده‌ی خود قادر به پرواز و ملاقات با ارواح خبیث هستند و بدین ترتیب با گذر زمان لباس جادوگری به یکی از جذابیتهای هالووین تبدیل شد.

از طرفی نیز بسیاری معتقد بودند که گربه‌ی سیاه، جادوگری است که تغییر شکل داده و یا مرده‌ای است که به زندگی بازگشته و اینگونه است که خرافات در دنیای امروزی غربی‌ها به جشنی با رنگهای نارنجی و سیاه در پاییز تبدیل شده است.

عطسه نیز داستان عجیب خود را در هالووین ایفا می‌کند،چنانچه شخصی در این روز عطسه کرد، باید حتماً به او گفته شود: “خدا حفظت کند” زیرا بر این باورند که با عطسه روح از بدن به بیرون پرتاب می‌شود و با گفتن خدا حفظت کند، شیطان نمی‌تواند روح او را تسخیر کند!

استفاده‌ی تجاری از رسوم هالووین بخصوص در ایران

مسلماً این رسوم هالووینی در دنیای غربی‌ها جا افتاده و ساعات خوشی را هم برای آنها رقم می‌زند، البته این روز هزینه‌های بالای خود را نیز برای آنها همراه دارد.

اما اینکه هالووین چند سالی‌ست در ایران بصورت جدی برگزار می‌شود، جای کمی تامل دارد. متاسفانه در سال‌های اخیر، ما رسوم غربی‌ها را جدی‌تر از مراسم سنتی و زیبای خودمان دنبال می‌کنیم. از اوایل مهر ماه شیرینی‌فروشی‌ها، مزون‌ها، آرایشگاه‌ها، آتلیه‌ها، میوه‌فروشی‌ها و … هالووینی می‌شوند و مهیا کننده‌ی پارتی‌های هالووینی، اینها بماند به کنار، کودکان و جشن هالووین در سرزمین‌های بازی‌ و دی‌جی و گریم هالووینی و لباس خون‌آشام  و … را کجای دلمان جا بدهیم. البته باز هم باید بگویم، “صلاح مملکت خویش خسروان دانند”.