عجیب اما واقعی – جنگ تریاک چیست و بین چه کشورهایی اتفاق افتاده است؟

شاید نام جنگ تریاک برای شما هم عجیب باشد، اما این جنگ واقعی است و در دو برهه از زمان اتفاق افتاده است و انگلستان پای ثابت هر دوی آنها بوده است. در ادامه از این جنگ‌ها بیشتر با شما خواهیم گفت.

جنگ تریاک نخست

این اولین جنگ میان انگلستان و چین بود که به مدت 2 سال در بین سال‌های 1840 تا 1842 میلادی اتفاق افتاد. همانطور که می‌دانید مردم انگلستان علاقه زیادی به نوشیدن چای دارند و در آن زمان خرید این محصول از چین صورت می‌گرفت، اما انگلیسی‌ها در مقابل کالایی برای مبادله با چین نداشتند و در مقابل به این کشور نقره می‌دادند، اما پس از آنکه ذخیره این فلز باارزش با کاهش روبه‌رو شد، هند که در آن زمان یکی از مستعمره‌های بریتانیا به حساب می‌آمد، ارسال نقره را متوقف و سبک جدیدی از تجارت را آغاز کرد.

انگلستان که در آن زمان در مزارع هند خشخاش کشت می‌کرد، در قبال چای به چینی‌ها تریاک تحویل می‌داد، اما پس از مدتی اعتیاد به این ماده مخدر در چین به شدت بالا رفت و از طرف دیگر ذخایر نقره این کشور کم شد، از همین رو دولت چین واردات تریاک را ممنوع اعلام کرد. هر چند که در اوایل این قانون سفت‌وسخت اجرا نمی‌شد، اما پس از جدی شدن آن که منجر به آتش زدن محموله‌های حاوی تریاک شد، تاجرین انگلیسی نسبت به این موضوع ابراز نارضایتی کردند. این نارضایتی زمینه‌سازی جنگی در سال 1840 شدکه با لشکرکشی انگلستان به سمت یانگ‌تسه کیانگ شروع و در نهایت به سقوط شانگهای و تصرف نانجینگ توسط انگلیسی‌هاشد.

در 29 آگوست سال 1842 چین در پی این شکست مجبور به امضای توافقی با بریتانیا با نام “پیمان نانجینگ” شد.

مفاد این توافقنامه براین اساس بود:

• هنگ کنگ به پادشاهی بریتانیا واگذار شد.
• پنج بندرگاه چین که انگلیسی در آن حق اقامت و تجارت داشتند، به روی بریتانیا گشوده شد.
• شهروندان بریتانیا که در چین به ارتکاب جرم می‌پرداختند، باید در دادگاه‌های همان کشور محاکمه می‌شدند.
• نرخ عوارض کالاهای وارداتی و صادراتی می‌بایست منصفانه باشد.

پس از آنکه این پیمان توسط چین و بریتانیا به ثبت رسید، کشورهای دیگر از جمله آمریکا، فرانسه و روسیه هم در طی سال‌های بعد قراردادهای مشابهی با چین امضا کردند.

جنگ دوم تریاک

دومین جنگ تریاک که “اردوکشی آنگلو – فرانسوی‌های به چین” نیز نامیده می‌شود، جنگی است که در آن امپراطوری بریتانیا و فرانسه علیه دودمان چینگ (آخرین سلسله پادشاهی در چین) در چین مبارزه کردند. این جنگ از سال 1856 آغاز شد و 4 سال بعد در 1860 به پایان رسید. دلایل آغاز جنگ دوم تریاک هم مشابه جنگ اول بود و پس از آنکه چین باز هم در این نبرد شکست خورد، تجارت تریاک را دوباره قانونی اعلام کرد.