تفاوت بین ترس و فوبیا چیست؟
ترس یک واکنش طبیعی به تهدید و خطر است در حالی که فوبیا حتی زمانی که در خطر نیستید باعث واکنش ترس میشود. فوبیا میتواند با اشیا یا موقعیتهای مختلفی مانند ترس از ارتفاع، پرواز، حشرات، سوزن و حتی بودن در اجتماع همراه باشد.
ترس بخشی اجتناب ناپذیر از زندگی است. اما برای بعضی افراد، ترس از موقعیتهای خاص میتواند آنقدر طاقتفرسا و ناتوانکننده شود که به یک فوبیا تبدیل شود.
در این پست، درباره تفاوت بین ترس و فوبیا و نواع فوبیا صحبت میکنیم.
آیا بین ترس و فوبیا تفاوتی وجود دارد؟
بله. اگرچه ترس و فوبیا ارتباط نزدیکی با هم دارند، اما تفاوتهای کلیدی هم با یکدیگر دارند.
ترس یک واکنش عاطفی و طبیعی است در زمانی که فکر میکنید یک خطر واقعی شما را تهدید میکند. برای مثال، ترسیدن در میان یک طوفان رعد و برق منطقی است و در واقع، این ترس شما را برای موقعیت خطرناک آماده میکند.
فوبیا نوعی اختلال اضطرابی است. فوبیا باعث ایجاد اضطراب شدید میشود حتی زمانی که در خطر نیستید. به عنوان مثال، اگر عنکبوت هراسی دارید، فقط دیدن یک عنکبوت در تلویزیون میتواند شما را بسیار مضطرب کند.
چه زمانی ترس تبدیل به فوبیا میشود؟
زمانی که اضطراب شدیدی را تجربه میکنید که با سطح واقعی خطر شما مطابقت ندارد، ترس شما میتواند یک فوبیا باشد و این فوبیا باعث اضطراب ناگهانی و شدیدی در شما میشود.
فوبیا معمولاً باعث ترسیدن از یک شی یا موقعیت خاص میشود. همچنین باعث میشود که اگر قرار است با ترس خود مواجه شوید، زمان زیادی را نگران و مضطرب باشید.
به عنوان مثال، فردی که مبتلا به فوبیای پرواز است، ممکن است هنگام سوار شدن هواپیما اضطراب فلج کنندهای را تجربه کند. در نتیجه این افراد ممکن است که فقط مسافرت زمینی را انتخاب کنند و این انتخاب اجباری میتواند باعث مشکلات مختلفی مانند عدم تمرکز و ناتوانی در انجام کارهای روزمره یا دیدن خانوادهای که از آنها دور هستید، شود.
به طور کلی، فوبیا میتواند علائمی مانند:
- تعریق
- لرزیدن
- تهوع و استفراغ
- نیاز به استفاده از سرویس بهداشتی
- درد قفسه سینه
- دشواری در تنفس
- تند شدن ضربان قلب
- احساس سبکی سر یا سرگیجه
- دلشوره داشتن
- موارد وحشت زدگی
انواع فوبیا:
انواع مختلفی فوبیا وجود دارد که در این پست به فوبیاهای خاصی میپردازیم. فوبیای خاص یک ترس مداوم از یک شی یا موقعیت خاص است. 15 درصد از مردم سراسر جهان این فوبیاها را دارند:
- حیوانات: مانند ترس از مار، سگ یا عنکبوت
- محیط: مانند ترس از ارتفاع، آب یا تاریکی
- موقعیت: مانند ترس از رفتن به دندانپزشک یا پرواز
- بدنی: مانند ترس از خون یا سوزن
معمولاً، دو نوع فوبیا که بیشتر شایع هستند، میتوانند باعث ترس و اضطراب شدید شوند.
فوبیای اجتماعی:
فوبیای اجتماعی به عنوان یک اختلال اضطراب اجتماعی شناخته میشود. دلایل اختلال اضطراب اجتماعی و فوبیای اجتماعی، ترس غیرمنطقی از محیطهای اجتماعی است. فرد نگران قضاوت منفی دیگران، نگران طرد شدن و تقریباً هر موقعیت اجتماعی از جمله مواجه شدن با افراد دیگر است. بسیاری از افراد از اینکه مورد توجه قرار بگیرند متنفرند برای همین ممکن است ترجیح دهند در خانه بمانند و بیرون نروند تا در موقعیتی قرار نگیرند که باعث ناراحتی آنها شود.
آگورافوبیا
آگورافوبیا ترس از حضور در یک مکان عمومی است که این مکان میتواند سرپوشیده یا باز باشد. در این موقعیتها ما به اشتباه احساس گیر افتادن یا بیپناهی میکنیم. علائم آن میتواند اجتناب از بودن در موقعیتهای خاص تا ماندن در خانه و بیرون نرفتن باشد.
چه چیزی باعث فوبیا میشود؟
ما هنوز علت دقیق فوبیا را نمیدانیم. اما محققان میگویند بعضی عوامل میتواند در این امر نقش داشته باشند. مانند:
- ژنتیک: فوبیا ممکن است دلیل ژنتیکی داشته باشد. مطالعات نشان میدهد که اگر یکی از اعضای خانواده شما فوبیا دارد، ممکن است احتمال ابتلای شما هم به آن فوبیا بیشتر شود.
- عملکرد مغز: تغییراتی در فعالیت مغز میتواند به فوبیا کمک کند. به عنوان مثال بررسیها نشان داده است که افراد مبتلا به فوبیا حیوانات کوچک، افزایش فعالیت مغزی در آمیگدال چپ و قشر جزیرهای مغز خود دارند. این نواحی از مغز با تجربه ترس فعالتر میشوند.
- تجربیات گذشته: فوبیا میتواند با یک اتفاق واقعی و ناراحتکننده که در گذشته داشتهاید، ایجاد شود. به عنوان مثال، اگر سگ شما را گاز گرفته باشد، ممکن است دچار فوبیای سگ شوید.
- الگوهای رفتاری: شما میتوانید یک فویبا را بسته به محیطی که در آن هستید، از دیگران یاد بگیرید. به عنوان مثال، شاید در کودکی دیدید که خواهر یا برادرتان زمان ورود به آسانسور بسیار مضطرب شده است. این صحنه ممکن است باعث ایجاد ترس مشابه در شما هم شود.
نتیجه
فوبیا یک وضعیت سلامت روان است که باعث ترس شدید از اشیا یا موقعیتهای خاص میشود. به عنوان مثال میتوان به ترسهایی مانند عنکبوت، ارتفاع، سوزن یا در اجتماع بودن اشاره کرد. بر خلاف ترس معمولی، فوبیا یک تهدید واقعی برای سلامت روان شما است و میتواند تأثیر زیادی بر زندگی شما داشته باشد. خوشبختانه، فوبیا اغلب قابل درمان هستند. اگه شما از چیزی یا موقعیتی اضطراب شدید دارید و این ترس زندگی شما را مختل کرده است، سعی کنید در اسرع وقت با یک درمانگر صحبت کنید.
فوبیای ترس از ارتفاع و تاریکیُ و گیر کردن توی یک جای تنگُ داشتم ولی ترس از حشرات نداشتم البته نه همشون مثله هزارپا یا سوسک یا روتیل بدم میومد بدنشونُ بگیرم ولی سوسکُ از شاخکاش می گرفتم تاب میدادم
که بیشترش هم بخاطر چرندیاتی هستند که پدر مادرهای ایرانی بی سواد به خورد بچه ها میدن
الان فقط یکیش باقی مونده و یکی بهش اضافه شده ترس از ارتفاع و ترس از حشرات حتی پروانه هم بدم میاد به بال هاش دست بزنم فقط بدم میاد وگرنه فرار نمی کنم و با دمپایی می افتم به جونشون تو بچگی واسم راحت بود کرم هم می گرفتم چه برسه به پروانه
هر ترسی که داشتم یه دلیلی پشتش بوده که دلیلشم یا دیگران شل مغزن یا اتفاقی که در بچگی افتاده
ولی هیچوقت دلیل ترس از ارتفاعمو نتونستم بفهمم از بچگی این ترسُ داشتم و بدتر هم شده وقتی فیلم میبینم و ارتفاع نشون میده نگاه به مانیتور برام سخت میشه و جایی وایسم که کنارم ارتفاع باشه سرم گیج میره و خیلی شدید باشه حتی چشام تار میشه ولی اگه یه چیز باشه که مغزمو گول بزنه و بهم احساس امنیت بده و تمرکز کنم ترسم کمتر میشه
جز ارتفاع و حشرات ترسی که بشه بهش گفت فوبیا ندارم اما خوب حادثه غیر منتظره می تونه باعث شکه شدن یا همون ترسم بشه
بعضی ها هم واقعا شعور ندارن و نفهمن و با دونستن چنین موضوعاتی شروع می کنن به مسخره کردن از کوچیکش گرفته تا بزرگش ایرانی جماعت یعنی همین یعنی بیشعور یعنی نفهم
سره همین ترس ارتفاع جماعت کلی بهم خندیدن و مسخرم کردن و اذیتم کردن با به اجبار بردنم جاهای مرتفع
دست خودمم نیست
یادمه mirror’s edge بازی می کردم زیاد پایینُ نگاه نمی کردم البته گرافیک هم خیلی تأثیر گذاره و نسخه دو واسم بدتره
جالبه حتی تو بازی هم کاراکتر چیزی داشته باشه که ایمن باشه و سقوط تأثیری نداشته باشه مغزم گول می خوره و واکنش نشون نمیده مثله بازی بتمن چون می دونم میشه پرواز کرد یا مثله فیلمی که ویل اسمیت بازی می کنه و قدرت پرواز داره مثله سوپرمن اصلا مغزم واکنش نشون نداد
برعکس بقیه ترس هایی که داشتم این مورد کمتر که نشده بلکه بیشتر شده
درمانگر تأثیری نداره بیشتر باید توی موقعیت فرار گرفت
مثلا من بچه که بودم از آمپول می ترسیدم ولی از بس سوزن فرو کردن تو ..نم یا دستام بخاطر مریضی که عادی شده
بعضی هاش ژنتیکی می تونه باشه و بعضی هاش هم از بیشعور بودن دیگران که متأسفانه بیشترش گزینه دومه
تنها راه مقابلش هم روبرو شدن با ترس هست یعنی همون زیاد تو موقعیتش قرار گرفتن
ایرانی جماعت یعنی همین؟!!! خانواده محترم خوبن دکتر؟
خیلی از ترس ها طبیعیه، اشکالی نداره که داشته باشیش و این نشونه ی سالم بودنه. وگرنه اگر انسان ها ترس از ارتفاع یا چیزای دیگه نداشتن، تا الان منقرض شده بودیم! ترسِ زیاد از حد داشته باشی، اون دیگه غیر عادیه که نیاز داره بهش توجه کنی.
برای مشکل ترس از ارتفاع شما میتونی خودت رو عادت بدی از ارتفاع های نیم متری تا یک متری بپری پایین. همینقدر کافیه که اون حالت ترس “غیر عادی” برات از بین بره و نرمال بشی که بسیار هم کافی و خوبه لازم نیست از بالا ساختمون خودت رو پرت کنی پایین که به همه ثابت کنی نترسی! اون دیگه حماقته که اتفاقا بعضی دوستانم عادت داشتن ازین کارای خطرناک میکردن بخاطر بحث غرور و اینا و هر یه مدتی یه جاییشون تو گچ بود :D. شنا کردن هم بهت کمک میکنه توی این مورد.
ترس های فیزیکی زیاد اهمیتی ندارن چراکه به مرور بخاطر اینکه سن میره بالا بهشون عادت میکنیم. ترس های دیگه مثل ناراحتی های ذهنی و یا مثلا بعد از فوت یکی از عزیزانت، ترسِ از دست دادن یکی دیگشون، یا مثلا ترس از شروع یا اجرای یک تعهد بسیار سنگین، ترس های زیادی داریم به مرور در زندگی باهاش مواجه میشی که امیدوارم موفق باشی.