فرهنگ ژاپن ؛ رفتار شگفت‌انگیز مردمانی از سرزمین آتشفشان‌ها

ژاپن سرزمینی که به‌سادگی باورهای شما را به چالش می‌کشد و به‌قضاوت درباره خود وامی‌دارد. زندگی ژاپنی مملو از تضادهای جذاب است که ناشی از تلفیق فرهنگ ژاپن و زندگی مدرن است.

فرهنگ ژاپن

فرهنگ ژاپن در مجمع‌الجزایری خشن و آتشفشانی شکل گرفته است. کشوری محصور در دریا با جمعیتی چشمگیر که مردمانی سخت‌کوش، میهن‌دوست،‌ خلاق و تنوع‌طلب دارد. در حقیقت مردم ژاپن وام‌دار فرهنگ چین کهن هستند؛ و‌لی در دورانی که پیرو سیاست کشور بسته بودند، فرصتی پیدا کردند تا فرهنگ ویژه و شگفت‌آور خود را به‌دور از هجوم فرهنگ‌های دیگر شکل دهند.

هرچند ژاپنی‌ها در سال‌های بعد با آغوشی باز پذیرای فرهنگ غربی شدند و‌لی تا حدی باور و فرهنگ ژاپن را حفظ کردند. این تحول سریع از محیط بسته و تلاش به‌همراهی با جهان مدرن دنیایی ویژه و شگفت‌آور را در ژاپن به نمایش گذاشته است.

برای درک شگفتی‌های فرهنگ‌ ژاپن بهترین کار تجربه آن است؛ ولی می‌توان با نیم‌نگاهی به دنیای متنوع رفتار ژاپنی‌های نیز ابعاد این فرهنگ شگفت را تاحدی تجربه کرد. دنیایی که گاهی قناعت و ساده‌زیستی آن‌ و گاهی فناوری‌های نوینی که به جهان عرضه می‌کند گردشگران را حیرت‌زده کرده است. در حقیقت تلفیق دنیای قدیم با ظاهری جدید با مرزی که گاهی با نیروی خلاقیت نامرئی می‌شود هر ماجراجویی را در جزیزه ژاپن از کسالت بیرون می‌آورد.

بیشتر بخوانید: در سال 2019 به این 10 مکان فراموش‌نشدنی جهان سفر کنید

فرهنگ ژاپن و جنگلی برای خودکشی

در نزدیکی کوه فیجی جنگلی برای خودکشی است که شهرت جهانی دارد و چندین فیلم مستند نیز درباره این جنگل یک‌چهارم مایلی ساخته شده است.
نام ژاپنی این جنگل آئوکیگاهارا است که برگرفته از فرهنگ خودکشی در ژاپن است. جنگل آئوکیگاهارا مقصد مقدسی برای تعداد زیادی از ژاپنی‌هایی‌ است که قصد دارند به زندگی خود پایان دهند. طبق آمارهای رسمی سالیانه بیش از ۱۰۰ نفر در این جنگل انبوه و وهم‌انگیز دست به خودکشی می‌زنند که آمار وحشتناک و قابل‌توجهی است.

با وجود تلاش‌های فرهنگی و هشدارهای پلیس، ژاپنی‌های درمانده در زندگی‌، باز هم به‌ این جنگل مراجعه می‌کنند و البته هرگز از آن زنده بیرون نمی‌آیند. با‌ همه این اوصاف جنگل آئوکیگاهارا از مقاصد جذاب گردشگری ژاپن است و شیفتگان ماجراهای مرگ‌و‌زندگی نیز از سراسر دنیا به آنجا سفر می‌کنند.

جزیره ماسک‌ گاز

مجمع‌الجزایز ژاپن نتیجه فعالیت‌های آتشفشانی است و خطر وجود آتشفشان به‌آسانی می‌تواند یک جزیره را غیر‌مسکونی کند؛ ولی اهالی جزیره میاکی‌جیما با مساحتی کمتر از ۶۰ کیلومترمربع خلاف این امر را ثابت کرد‌ه‌اند. اهالی شهر که در دامنه کوه آتشفشانی اویاما زندگی می‌کنند با سماجت و سخت‌کوشی عجیبی که ناشی از فرهنگ ژاپنی است با استفاده از ماسک به زندگی خود در جزیره ادامه می‌دهند. همه ساکنان شهر وظیفه دارند همراه خود ماسکی داشته باشند تا با بالارفتن مقدار گوگرد در هوا از آن استفاده کنند.

شگفتی رفتار ساکنان جزیره زمانی بیشتر به‌چشم می‌آید که کوه آتشفشانی جزیره، هنوز هم طبق روال دوره‌های ۲۰ ساله خود، انبوهی از گازهای سمی را به آسمان جزیره وارد می‌کند و مرگ را به جزیره‌نشینان هدیه می‌کند.
هرچند ظاهر مردمان شهر گاهی همچون موجودات بیگانه می‌شود ولی این پافشاری جالب باعث شده تا مهاجران قبلی جزیره نیز به شهر خود بازگردند. همچنین گردشگران بسیاری به جزیره مردم ماسک‌ گاز سفر می‌کنند تا زندگی متفاوت و تلاش برای زندگی ژاپنی‌ها را از نزدیک ببینند.

فرهنگ ژاپن و بالش دامن‌دار

در عین نمونه‌های بارز رفتارهای همگرایی و همدلی در فرهنگ ژاپن می‌توان نتایج تنهایی شدید را نیز در بین ژاپنی‌ها مشاهد کرد. البته بعضی از ژاپنی‌ها بسیار خوب قدر فرصت‌ها را می‌دانند و برای کسانی که در‌عین تنهایی نیاز دارند به کمی آرامش برسند راهکاری تجاری و جالب ارائه کرده‌اند.

یک بالش بادی با طراحی ویژه که در دو مدل آقایان و بانوان در بازار عرضه می‌شود و احتمالاً غیر از ژاپنی‌ها خریدار دیگری ندارد.

فرهنگ ژاپن و هتل‌های کپسولی

شاید در ابتدا چندان ایده باشکوهی به‌نظر نیاید ولی وقتی در سال ۱۹۷۹ نخستین هتل کپسولی افتتاح شد با اقبال عمومی خوبی در ژاپن روبه‌رو شد.

اگر به ژاپن سفر کنید هتل‌های کپسولی بسیاری را خواهید یافت که در قالب کپسول‌های یک‌نفره با امکانات و گزینه‌های رفاهی متنوع و مناسب به‌ شما خدمات می‌دهند. اکنون هتل‌های کپسولی در کشورهای دیگر نیز دیده‌ می‌شوند که از محبوبیت خوبی در نزد مسافران برخوردارند.

فرهنگ ژاپنی و طعم‌های دیوانه‌وار

بهترین غذاها بدون طعم‌دهنده، بی‌مزه و معمولی به‌نظر می‌رسند. این امر مورد توجه برندهاى غذایی نیز قرار گرفته و هرکدام به طعم‌های اختصاصی و شگفت‌انگیز خود می‌بالند.
ازاین میان بستنی بسکین رابینز مثال خوبی است که با فروش انواع طعم‌های بستنی به یک برند جهانی با زنجیرهٔ فروش بین‌قاره‌ای تبدیل شده است.

این راز ساده و توجه به طعم‌های مشتری‌پسند به‌طور برجسته‌ای‌ در قالب عدد ۳۱ در میان لوگوی بستنی جلوه خاصی پیدا کرده‌ است؛ اما در فرهنگ ژاپن فهرستی از طعم‌های دیوانه‌وار را پیدا خواهید کرد که کمتر به آن فکر کرده‌اید. طعم‌هایی از قبیل گوشت اسب،‌ ذغال و حتی اُختاپوس و… از طعم‌های مطلوبی است که در ژاپن فروش خوبی دارد.

چانه‌ات را پارک کن

زندگی پرسرعت ژاپنی‌ها و ساعات کار فراوان و گاهی کشنده باعث شده که سفر در متروهای ژاپن فرصتی برای رفع خستگی و تجدید قوا به‌شمار رود. باوجود انبوه مسافران فرصت‌های اندکی برای یافتن گوشهٔ دنج یافت می‌شود؛ ولی به لطف تدبیر‌های ژاپنی، شما برای هر مشکلی راه‌حلی نیز خواهید داشت.

ابزاری با قابلیت تاشدن که در مترو همچون یک سه‌پایه برپا می‌شود و به مسافران فرصتی می‌دهد تا چانه خود را روی آن بگذارند و برای لحظاتی آرامش را میان زندگی پرسرعت و پُرفرازونشیب فرهنگ ژاپنی تجربه کنند.

دستگاه‌های فروش همه‌چیز فروش

دستگاه‌های فروش خودکار که اخیراً در ایران نیز دیده می‌شوند، مدت‌ها است در ژاپن به مشتریان خدمات می‌دهند. شاید همین قدمت و رغبت مشتریان باعث شده که در هر نقطه‌ای بتوان یکی از آن‌ها را ملاقات کرد و با فهرست خدمات متنوعی که ارائه می‌دهند، دست خالی و ناامید بازنگشت.

دستگاه‌های فروش ژاپنی از تخم‌مرغ گرفته تا باتری، حتی لباس‌های روزانه را به‌راحتی و در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز در اختیار شما قرار می‌دهند و انصافاً دستگاه‌های فروش همه‌چیز فروش هستند.

سس را با چی بخورم

سس مایونز در سراسر دنیا شناخته شده‌است و کمتر کسی را می‌توان یافت که از آن در ساندویچ‌ و سالاد استفاده نکرده و گرفتار چالش سس را با چی بخورم شده باشد.

در کمال شگفتی در فرهنگ ژاپن این سس محبوب به سرنوشتی غریب دچار شده است. آن‌چنان‌‌که گردشگران با دیدن نحوه مصرف این سس در ژاپن برای لحظاتی خشک‌شان می‌زند. ژاپنی‌ها بسیار علاقه دارند تا سس مایونز را با بستنی، چیپس سیب‌زمینی، نودل و حتی پنکیک امتحان کنند.

اپراتور آسانسور

با پیشرفت فناوری‌ و افزایش ایمنی در آسانسورها شغل اپراتوری آسانسور نیز از فهرست مشاغل خط خورده است؛ اما جویندگان این شغل هنوز در ژاپن می‌توانند امیدی داشته باشند.

در ژاپن مهد فناوری‌، هنوز اپراتورهای آسانسور با لبخندی محبت‌آمیز در آسانسور پذیرای شما هستند تا شما را به‌طبقه دلخواه راهنمایی کنند. قبل از بستن چمدان برای تصاحب شغل اپراتوری آسانسور در ژاپن و شکوفایی استعدادتان بهتر است بدانید که این شغل در تصاحب جامعه نسوان است.

سر کار بخواب عزیزم!

اگرچه در بیشتر فرهنگ‌های دنیا جمله سر کار بخواب عزیزم! شوخی تلقی می‌شود و انجام آن می‌تواند منتهی به اخراج شود ولی در فرهنگ ژاپن آن‌هم از نوع تجاری که کارکنان به‌شدت مشغول کار هستند به خواب رفتن از فرط خستگی چیز عجیبی به شمار نمی‌رود.

در این میان طیف اندکی از ژاپنی‌ها هم هستند که برای اثبات کاری بودن خود در محیط کار خود را به‌خواب می‌زنند تا به فهرست کارکنان محبوب کارفرما اضافه شوند.

فرهنگ ژاپن و دمپایی توالت

ژاپنی‌ها اگرچه مردمانی در شرق دور هستند ولی برخلاف تصور رایج زندگی آن‌ها هم‌خوانی بیشتری با فرهنگ غرب دارد. جغرافیای خاص ژاپن باعث شده این کشور همچون یک ایستگاه تجاری بین‌قاره‌ای به‌ویژه در حمل‌ونقل دریایی بین قاره آمریکا و آسیا عمل کند. در نتیجه تعاملات فرهنگی و سیاسی زیادی هم اتفاق می‌افتد که شاید مهم‌ترین بروز آن پایان سیاست کشور بسته با دخالت یانکی‌ها است.

بااین‌وجود استفاده از دمپایی توالت در ژاپن اتفاقی است که نه‌تنها غربی‌ها را شگفت‌زده می‌کند بلکه ما شرقی‌ها را نیز شگفت‌زده می‌کند. علاقه شدید ژاپنی‌ها به‌نظافت و پاکیزگی راز ماندگاری این رفتار در فرهنگ ژاپن است.

فرهنگ ژاپن و دندان‌‌های نیش دلربا

زنان در تمام فرهنگ‌ها برای زیبایی خود تلاش می‌کنند. انواع تکنیک‌ها و فنونی آرایشی که به‌نظر وحشتناک و خشن هستند را در سرتاسر جهان می‌توان مثال زد.
از حلقه‌های فلزی دور گردن زنان آفریقایی و حتی تایلندی، استفاده از انواع مواد آرایشی بسیار مضر همچون سرب و انواع روش‌های تاتو که در هر نقطه از بدن رایج است. زنان ژاپنی نیز از این تلاش مستثنی نیستند ولی شیوه آن‌ها کاملا استثنایی به‌نظر می‌رسد.

زنان ژاپنی به لبخند زیبا اعتقاد دارند البته تعریف بعضی از آن‌ها از لبخند زیبا شامل نمایش دو دندان نیش هم می‌شود و برای این منظور نیز دست به عملی به نام yaeba می‌زنند.
در این عمل یک لایه دیگر به دو دندان جلویی اضافه می‌شود و این دندان‌‌های نیش دلربا در هنگام لبخند گویی مردان ژاپنی را بی‌قرار می‌کند؛ چرا که هنوز این رسم در فرهنگ ژاپن معمول و مرسوم است.

کاوشگری برای پاک کردن گوش

یکی از عادت‌های رایج و اغلب غلط نحوه پاک کردن گوش‌ها است که گویی برای ژاپنی‌ها چالش مهمی به‌شمار می‌رود شاید در فرهنگ‌های دیگر مرسوم‌ترین شیوه ترویج و آموزش روش‌های مناسب پاک کردن گوش باشد ولی در ژاپن مهد فناوری‌ گاهی خلاقیت به‌طرز شگفت‌انگیزی ظهور می‌کند.

ژاپنی‌ها با خلاقیتی از جنس فناوری‌ دست به‌ساخت کاوشگری برای پاک کردن گوش زدند تا به‌راحتی موم داخل گوش را پاک کنند.

برای فرزندت Baby mops بخر

خریدن لباس برای کودکانی که هنوز رو پای خود نیاستاده‌اند گاهی به چالش بزرگ تبدیل می‌شود ولی ژاپنی‌ها خلاق گامی به‌جلو برداشته‌اند و لباسی با ویژگی خاص به نام Baby mops طراحی کرده‌اند که با یک تیر چند نشان می‌زند.

اضافه کردن بخش‌هایی همچون ریشه‌های فرش به لباس شاید با توجیه زیبایی یا سرگرم شدن فرزندان‌تان قابل چشم پوشی باشد؛ ولی این آپشن اضافه روی لباس کودک برای آن طراحی شده که کودکان در عین سینه‌خیز رفتن در اتاق و تلاش برای خود‌اتکایی کف خانه را هم برق بیاندازند.

دوچرخه، دوچرخه و دوچرخه‌های بیشتر

قبلا هم گفتیم که ژاپنی کشوری محصور در دریا است و کمبود زمین مشکل اباو‌اجدای ژاپنی‌ها است. یکی از جلوه‌های این مشکل، چالش‌های حمل‌ونقل شهری در ژاپن است.
مشکل بزرگ ترافیک و پارکینگ‌ در ژاپن ابن‌بار نه به کمک فناوری‌های شگرف ژاپنی بلکه با انعطاف‌پذیری خاص فرهنگ ژاپنی آسان شده است.

در هر جای ژاپن از ایستگاه قطار گرفته تا مراکز خرید و اماکن عمومی دیگر همیشه خدمات کافی برای شیفتگان دوچرخه مهیا است و شما در مهد فناوری‌ دنیا مردان و زنانی زیادی را خواهید دید که به‌سادگی از دوچرخه استفاده می‌کنند.

فرهنگ ژاپن فرهنگی زنده و پویا

اگرچه فرهنگ ژاپن همچون هر فرهنگ دیگری کمی‌وکاستی‌هایی دارد ولی توجه به‌ این نکته نیز منصفانه است که کمتر فرهنگ کهنی را سراغ داریم که این‌ چنین با زندگی مدرن و فناوری‌ روز دنیا عجین شده باشد و هنوز همچون الماسی گیرا و جذاب بدرخشد.