بیشتر ما راست دست و چپ چشم هستیم اما دلیل این تمایلات رفتاری چیست؟
توسط محدثه تنها ·
· ۰
فارغ از اینکه دست چپ، دست راست یا هردو دستتان فعال باشد، «ترجیح دستی» بخشی از هویت ما است. اما بسیاری از مردم نمی‌دانند که ما تمایلات رفتاری دیگری هم در بدنمان داریم و این ویژگی فقط مخصوص انسان‌ها نیست.
در فرهنگ‌های مختلف، جمعیت انسانی تمایل زیادی به راست‌دستی دارند (حدود 90 درصد). همچنین اکثریت قابل توجهی از مردم در تشخیص شخصیت و احساسات افراد وقتی که در میدان دید چپ قرار دارند، سریع‌تر و دقیق‌تر از میدان دید راست عمل می‌کنند.
این نوع گرایشات در دوران کودکی در مغز ما شکل می‌گیرند. نیمکره چپ و راست مغز، حرکات قسمت مخالف بدن را کنترل می‌کنند. اگر میدان دید چپ شما غالب باشد، به این معنی است که نیمکره راست مغز در تشخیص چهره‌ها و احساسات غالب است.
اما در حیوانات این تمایلات رفتاری چگونه است؟
تا مدت‌ها دانشمندان بر این باور بودند که تمایلات رفتاری مختص انسان‌هاست. اما تحقیقات در مورد حیوانات طی چند دهه اخیر نشان داده است که تمایلات رفتاری در تمامی شاخه‌های مهره‌داران نیز وجود دارد.
برای مثال، جوجه‌هایی که با چشمی غالب دانه‌ها را نوک می‌زنند بهتر می‌توانند دانه را از سنگریزه تشخیص دهند. همچنین جوجه‌هایی که از چشمی خاص برای دیدن شکارچیان استفاده می‌کنند، کمتر احتمال دارد خورده شوند.
تحقیقات نشان می‌دهند حیواناتی که تمایلات جانبی دارند، در انجام وظایف مرتبط با بقا در آزمایش‌های آزمایشگاهی عملکرد بهتری دارند و احتمالاً این تمایلات به بقای بهتر آن‌ها در طبیعت منجر می‌شود. جوجه‌هایی که از یک چشم برای جستجوی غذا و چشم دیگر برای مشاهده تهدیدات استفاده می‌کنند، احتمال بقای بیشتری دارند، چرا که این تقسیم مغزی به آن‌ها کمک می‌کند همزمان به جستجوی غذا و مراقبت از شکارچیان بپردازند.
چرا حیوانات تمایلات رفتاری دارند؟
تحقیقات نشان می‌دهند که سوگیری‌های نیمکره‌ای مغز به این دلیل تکامل یافته‌اند که این امکان را می‌دهد دو طرف مغز بتواند همزمان رفتارهای مختلفی را کنترل کند. این ویژگی همچنین از سردرگمی حیوانات جلوگیری می‌کند. اگر هر دو نیمکره‌ی مغز در کنترل عملکردهای حیاتی سهم برابر داشته باشند، ممکن است به‌طور همزمان بدن را به واکنش‌های ناسازگار هدایت کنند.
این تمایلات برخی از ظرفیت‌های عصبی را آزاد می‌کند و به حیوانات کمک می‌کند کارآمدتر غذا پیدا کنند و از شکارچیان در امان بمانند.
چرا انسان‌ها راست‌دست و چپ‌چشم هستند؟
تحقیقات نشان می‌دهند که تمایلات اهمیت دارند نه جهت (چپ یا راست). اما این مسئله توضیح نمی‌دهد که چرا بسیاری از انسان‌ها در کارهای حرکتی راست‌دست و در تشخیص چهره و احساسات چپ‌چشم هستند. به‌طور طبیعی هر فرد شانسی 50-50 برای تمایل به چپ یا راست دارد. اما در قلمرو حیوانات، اکثریت افراد در یک گونه تمایلات هم‌جهت دارند. این موضوع نشان می‌دهد که تطابق تمایلات با دیگران در گروه ممکن است یک مزیت اجتماعی داشته باشد. برای مثال، حیواناتی که در رفتارهای اجتماعی با جمعیت خود هم‌جهت هستند، احتمال کمتری وجود دارد که توسط شکارچی‌ها انتخاب شوند.
ارتباط تمایلات با توانایی‌های اجتماعی
اکثریت شرکت‌کنندگان تمایل استانداردی داشتند (راست‌دستی برای وظایف حرکتی، تمایل به میدان دید چپ برای پردازش چهره). اما این موضوع برای همه صدق نمی‌کرد. برای آزمایش ارتباط بین توانایی‌های اجتماعی و جهت تمایلات، شرکت‌کنندگان بر اساس تمایلات دستی و بصری خود در یکی از چهار گروه قرار گرفتند: استاندارد (دست راست، دید چپ)، پر جمعیت راست (دست راست، دید راست)، پر جمعیت چپ (دست چپ، دید چپ) و معکوس (دست چپ، دید راست) و همچنین یک پرسشنامه را پر کردند که مشکلات اجتماعی آن‌ها را ارزیابی می‌کرد.
پروفایل استاندارد، که در 53 درصد از شرکت‌کنندگان دیده شد، هیچ برتری اجتماعی نسبت به گروه‌های پرجمعیت چپ یا راست نداشت. اما پروفایل معکوس، که نسبتاً نادر بود (12 درصد)، با نمرات اجتماعی به‌طور قابل توجهی پایین‌تر مرتبط بود.
افراد در گروه معکوس، چهار برابر بیشتر احتمال داشت که دچار تشخیص اوتیسم یا اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) باشند. از این مطالعه نمی‌توانیم بگوییم که رابطه‌ای علّی بین پروفایل معکوس و اوتیسم یا ADHD وجود دارد. با این حال، با تحقیقات بیشتر دانشمندان می‌توانند بررسی کنند که آیا پروفایل‌های تمایلات می‌توانند به عنوان یک نشانه اولیه برای اوتیسم و ADHD در دوران نوزادی عمل کنند، که می‌تواند راهی برای غربالگری و تشخیص زودهنگام باشد.
این مطالعه یادآور آن است که ما انسان‌ها دارای تاریخچه غنی تکاملی هستیم که بخش زیادی از آن را با حیوانات دیگر مشترک هستیم. برای درک واقعی مغز و رفتار مدرن خود، باید خود را به عنوان انسان در چارچوب گسترده قلمرو حیوانات مطالعه کنیم.
تصاویر نویسندگان دیدگاه از Gravatar گرفته می‌شود.