5 مورد آزمایش DNA اشیاء باستانی که حقایق جالبی را درباره تاریخ زمین آشکار کرده‌اند

همه ما می‌دانیم که DNA همواره برای شناسایی اطلاعات ژنتیکی افراد و سایر موجودات زنده، بسیار اهمیت دارد. با این وجود شاید تا به حال به این موضوع فکر نکرده‌اید که می‌تواند چه اطلاعات ارزشمندی را در خود جای دهد. این کدهای ژنتیکی به ویژه اگر درباره اشیاء باستانی و گذشتگان سیاره زمین باشند، گنجینه‌های باارزش تاریخی به حساب می‌آیند. محققان و باستان‌شناسان با مطالعه این کدها می‌توانند به ساختارهای تکاملی موجودات از گذشته تا به امروز دست پیدا کنند. با همراهی دینو در ادامه، 5 مورد آزمایش DNA اشیاء باستانی را بخوانید تا از حقایق جالبی که درباره تاریخ زمین آشکار کرده‌اند، اطلاع کسب کنید.

5 مورد آزمایش DNA اشیاء باستانی

DNA حاوی دستورالعمل‌های بیولوژیکی است که هویت موجودات زنده را به وجود می‌آورد و کنترل می‌کند. دنیایی که می‌شناسیم، توسط این کدهای ژنتیکی شکل گرفته است. با کمک فناوری‌های پیشرفته، این مولکول‌های پیچیده همچنین می‌توانند اسرار افراد و موجودات زنده‌ای را که مدت‌ها قبل از ما روی زمین زندگی می‌کرده‌اند را فاش کنند. دانشمندان به تازگی DNA موجود در مجموعه‌ای از آثار باستانی قرن‌های گذشته، از بقایای اجساد انسانی گرفته تا لانه‌های فسیل شده جوندگان و صفحات نسخه‌های خطی قرون وسطایی نگهداری شده را مطالعه کرده‌اند. در این جا 5 مورد آزمایش DNA اشیاء باستانی را که افشاگری‌های جالبی در مورد سرگذشت حیات روی کره زمین ارائه می‌دهند، با ما بخوانید.

1. استخوان‌های انسانی

بقایای اسکلت و استخوان‌های انسانی، مستقیم‌ترین پیوند ما با ساکنان گذشته این سیاره هستند. متخصصان می‌توانند اطلاعات کافی در مورد سن، جنس و وضعیت سلامتی فرد را با بررسی استخوان‌های او تشخیص دهند. پیشرفت‌های حاصل شده در زمینه تجزیه و تحلیل DNA که درون استخوان‌ها نگهداری می‌شود، توانسته مسیرهای جدید و مهمی را برای اکتشافات دانشمندان از وضعیت ساکنان قدیمی زمین نمایان کند. به عنوان مثال، یک مطالعه ژنتیکی توانست به رفع درگیری طولانی مدت و تلخ بر سر «مرد کنویکی» (Kennewick Man)، یکی از قدیمی‌ترین و کامل‌ترین اسکلت‌های موجود در آمریکای شمالی کمک کند.

پس از کشف بقایای 9000 ساله مرد کنویکی، ائتلافی از قبایل و گروه‌های بومی آمریکایی خواستار بازگرداندن استخوان‌ها برای اجرای مراسم تدفین آیینی بودند. با این حال برخی از دانشمندان اعتقاد داشتند که این مرد نمی‌تواند به طور قطعی با قبایل زنده در ارتباط باشد. در سال 2015، تجزیه و تحلیل DNA به دست آمده از استخوان دست اسکلت ثابت کرد که او از نظر ژنتیکی بومی آمریکا بوده است. 2 سال بعد، استخوان‌های وی برای اجرای مراسم خاکسپاری، تحویل اعضای پنج قبیله بومی شد. مطالعات DNA همچنین نقش مهمی در کمک به متخصصان برای شناسایی استخوان‌های ریچارد سوم که در سال 2012 زیر یک پارکینگ شهری در لستر انگلستان کشف شد، ایفا کردند. محققان با ردیابی پردردسر تمامی خطوط مربوطه از طریق درخت خانوادگی او، توانستند mtDNA دو فرزند زنده را با اسکلت مطابقت دهند. در نهایت مشخص شد بقایای موجود واقعا متعلق به پادشاه بدنام است.

2. مدفوع فسیل‌شده

در سال 1996، یک پروژه عمرانی شهری در نامور بلژیک به کشف گنجی باستان‌شناسی منجر شد. این گنج، یک سری مستراح‌های حاوی بشکه‌های پر شده از مدفوع انسانی 700 ساله بود. با توالی ژنوم ویروس‌ها در مدفوع فسیل شده قرون وسطایی، محققان توانستند بینش جدیدی را در مورد سلامت روده انسان‌ها در گذشته به دست آورند. در واقع، مدفوع آن‌ها تنوع بیشتری از ژن‌ها داشت که احتمالا به این معنا باشد که باکتری‌های روده را از آنتی‌بیوتیک‌ها و ترکیبات سمی محافظت می‌کرده است. این کشف مهم نشان می‌دهد که با ظهور غذا و بهسازی شرایط بهداشتی آب، روده‌های ما کم‌طاقت‌تر از گذشته شده است.

از آن جایی که مدفوع پر از میکروب است، به سرعت تجزیه می‌شود. با این حال کشف نمونه‌های فسیل شده آن‌ها می‌توانند داستان‌های جالبی درباره مردم، حیوانات و موجودات دیگر که روزی در این سیاره زندگی می‌کرده‌اند، به ما بگویند. تابستان گذشته، قدیمی‌ترین DNA انگل شناخته شده، در مدفوع یک شیر کوهی که 17 هزار سال پیش در آند فسیل شده بود، به ثبت رسید. این گربه بزرگ چندین هزار سال قبل از ورود انسان‌ها به منطقه در آن جا فعالیت داشته است. شواهد موجود، نظریه دانشمندان را تایید می‌کنند. مشخص شده که «توکساسکاریس لئونینا» (Toxascaris leonina) – نوعی کرم گرد انگلی – برای اولین بار از طریق تماس انسان با سگ‌ها و گربه‌های اهلی آن‌ها به روده گوشتخواران آمریکا نفوذ کرده است.

3. نسخه‌های خطی تذهیب

مورخان معمولا به نسخه‌های خطی با قدمت چند قرن، به خاطر کلمات و تصاویر زیبایشان، بسیار اهمیت می‌دهند. با این حال تحقیقات اخیر نشان داده است که این متون گرانبها همچنین می‌توانند گنجینه‌های DNA نیز باشند. به تازگی تیمی به سرپرستی «متیو کالینز» (Matthew Collins) از دانشگاه کمبریج و دانشگاه کپنهاگ، توانستند بقایایی را که از «انجیل‌های یورک» به جا مانده بود، جمع‌آوری کنند. متونی مذهبی که گمان می‌رود حدود 1000 سال پیش در انگلیس نوشته شده است. آن‌ها این نسخه‌های خطی را با استفاده از فناوری پیشرفته روش‌های تجزیه و تحلیل ژنتیکی مورد مطالعه قرار دادند.

نتایج حاصل نشان داد که این پوست‌ها کاملا از گوساله‌های ماده گرفته شده است. کشف جالب آن‌ها این بود که با توجه به نیاز پرورش دهندگان دام به حفظ گوساله‌های ماده برای بالغ شدن و تولید مثل بیشتر در گذشته، آن‌ها تمایلی به کشتن این گوساله‌ها نداشتند. در نتیجه، این احتمال وجود دارد که گوساله‌های ماده در اثر جنون گاوی که در اواخر دهه 900 میلادی در جزایر بریتانیا رخ داد، مرده باشند. با بررسی‌های بیشتر صفحات حاوی سوگندها، DNA میکروبی انسانی یافت شد که نشان می‌دهد اغلب این نسخه‌های خطی توسط روحانیون زمان خود نگهداری و بوسیده می‌شده‌اند.

4. دندان

با توجه به این که 97 درصد مینای دندان‎های ما، مواد معدنی است، نمونه‌های دندان‌های انسانی از استخوان‌ها محکم‌تر بوده و در طول تاریخ، سالم‌تر باقی مانده‌اند. توالی DNA دندان‌های اجداد باستانی ما برای درک بیشتر متخصصان از درخت خانواده انسانی، همواره بسیار مهم است. برای نمونه، در سال 2010، مواد ژنتیکی یک دندان عقل که در سیبری کشف شد، به دانشمندان کمک کرد تا «انسان‌تبار دنیسووا» (Denisovan) را شناسایی کنند. گروهی ناشناخته که جدی مشترک با «نئاندرتال‌ها» (Neanderthal) و «هومو ساپینس‌ها» (Homo sapien) یا همان «انسان‌های خردمند» داشته است.

5. مومیایی

مصریان باستان برای حفظ اجساد مردگان خود اهمیت بسیاری قائل بودند و آن‌ها را مومیایی می‌کردند. دانشمندان زمانی در تلاش بودند تا DNA بقایای اجساد مومیایی شده را استخراج کنند. اعتقاد آن‌ها بر این بود که آب و هوای مهیب مصر و احتمالا روند آغشته‌سازی بدن به موم مخصوص، باعث از بین رفتن اطلاعات ژنتیکی جسد می‌شود؛ اما، استفاده از تکنیک‌های جدید تعیین توالی نشان داده است که DNA در واقع در استخوان‌ها و دندان‌های مومیایی‌های باستانی زنده مانده است. به عنوان مثال، اطلاعات ژنتیکی که از دندان‌های آسیای بزرگ دو مومیایی دفن شده در کنار یکدیگر گرفته شده بود، نشان داد که آن دو برادران ناتنی بوده‌اند و مادر یکسان و پدرهای متفاوتی داشته‌اند.

شما هم می‌توانید در صورت اطلاع از موارد بیشتر آزمایش DNA اشیاء باستانی در جهان، آن‌ها را با ما به اشتراک بگذارید. علاقه‌مند خواندن نظرات و دیدگاه‌های شما در این زمینه هستیم.

منبع: Mental Floss

بیشتر بخوانید: جمجمه 3.8 میلیون ساله چهره جدیدی را بر روی نیاکان ناشناخته انسان می‌گذارد

بیشتر بخوانید: کشف فسیل پرنده 46000 ساله منجمد شده در سیبری که تقریبا سالم مانده است