در خلاء فضا چه اتفاقی برای بدن انسان می افتد؟
تصور کنید شما یک فضانورد در حال کاوش در فضا هستید و به طور تصادفی از فضاپیمای خود به بیرون پرتاب میشوید. اگر لباس فضانوردی به تن نداشتید و در معرض خلاء فضا قرار میگرفتید چه اتفاقی برای بدن شما میافتاد؟
فضانوردی که بدون لباس در فضا شناور است زنده نمیماند، اما مرگ آن در عرض چند دقیقه اتفاق میافتد، نه در عرض چند ثانیه.
فضا خلأ خالی از هوا است – به این معنی که بر خلاف روی زمین، هیچ جو و فشاری توسط مولکولهای هوا اعمال نمیشود. فشار اتمسفر دمایی را تعیین میکند که مایعات در آن میجوشند و تبدیل به گاز میشوند اما از آنجایی که عملاً هیچ فشار اتمسفر در فضا وجود ندارد، نقطه جوش مایعات به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
دکتر کریس لنهارت، دانشمند عناصر برنامه تحقیقات انسانی در ناسا، میگوید: با توجه به اینکه 60 درصد بدن انسان از آب تشکیل شدهاست، این یک مشکل جدی در فضا است. در غیاب فشار، آب مایع در بدن ما میجوشد و بلافاصله از مایع به گاز تبدیل میشود. او میگوید: “در اصل، تمام بافتهای بدن شما که حاوی آب هستند شروع به انبساط خواهند کرد.”
برخی از انسان ها در معرض خلاء قرار گرفتهاند و برای گفتن داستان، زنده ماندهاند. در سال 1966، یک مهندس هوافضا در ناسا، جیم لبلانک، به آزمایش عملکرد نمونههای اولیه لباس فضایی در یک محفظه خلاء عظیم، کمک کرد. در مرحلهای از آزمایش، شلنگی که هوای تحت فشار را به لباس او میرساند، قطع شد. او در اپیزود مجموعه مستند «ماشینهای ماه» در سال 2008 به یاد میآورد: «هنگامی که به عقب افتادم، میتوانستم حس کنم بزاق روی زبانم شروع به حباب زدن درست قبل از بیهوش شدن میکند، و این آخرین چیزی است که به یاد میآورم. “
تشکیل حبابهای گاز در مایعات بدن، که به عنوان بولیسم شناخته میشود، در غواصانی که در آبهای عمیق غواصی میکنند نیز رخ میدهد که خیلی سریع به سطح آب میآیند، در واقع از یک محیط عمیق آبی با فشار بالا به فشار کم در سطح آب میروند. برای فضانوردان بدون لباس، خونی که در رگها جریان دارد، سریعتر از آب موجود در بافتها میجوشد، زیرا سیستم گردش خون فشار داخلی خاص خود را دارد و بولیسم عظیم در بافتهای بدن به سرعت ایجاد میشود.
یک بررسی در سال 2013 در مجله Aerospace Medicine and Human Performance که به مواجهه با خلاء در حیوانات و انسانها نگاه کرد، نشان داد که آنها در عرض 10 ثانیه هوشیاری خود را از دست دادند. سپس برخی از آنها کنترل مثانه و سیستم روده خود را از دست دادند و تورم در عضلات، جریان خون را به قلب و مغز آنها محدود کرد، زیرا عضلات منبسط شدهاند و اجازه جریان خون به دیگر قسمتهای بدن را نمیدهند.
بر اساس کتاب دادههای زیست فضانوردی ناسا، خلاء فضا همچنین هوا را از ریههای شما خارج میکند و باعث خفگی شما در عرض چند دقیقه میشود. تبخیر مولکولهای آب انرژی گرمایی را از بدن شما جذب میکند و باعث میشود قسمتهای نزدیک بینی و دهان شما تقریباً یخ بزند. بقیه بدن شما نیز خنک میشود، اما این کار را کندتر انجام میدهد، زیرا تبخیر زیادی در فضا انجام نمیشود.
چه جالب
🌺🌺