عناصر کیهانی چگونه ساخته میشوند
ماده معمولی و نرمال کیهان از اتم تشکیل شدهاست. هسته هر اتم حاوی پروتونهایی است که تعداد آنها، ویژگیهای عناصر کیهانی را تعیین میکند. در حال حاضر بیش از 100 عنصر شناخته شده در جدول تناوبی وجود دارد که فقط 8 فرآیند برای ایجاد همه آنها اتفاق میافتد.
روش های ساخت عناصر کیهانی
1. انفجار بزرگ (تئوری بیگ بنگ)
این انفجار در حالت داغ و متراکم ابتدا پروتونها و نوترونها را ایجاد کرد. سبکترین عناصر کیهان در مراحل اولیه انفجار بزرگ ایجاد شدند، جایی که پروتونها و نوترونهای خام با هم ترکیب شدند و ایزوتوپهای هیدروژن، هلیم، لیتیوم و بریلیم را تشکیل دادند. بریلیم تماماً ناپایدار بود و پیش از تشکیل ستارگان فقط سه عنصر اول باقی ماندند.
2. ستارههای عظیم و پر جرم
پرجرمترین و بزرگترین ستارهها کوتاهترین عمر را دارند. آنها به سرعت طی انفجارهای عظیمی به اسم ابرونواختر منفجر میشوند و عناصر فراوانی از کربن 6 تا زیکو 40 ایجاد میکنند.
3. ستارههای کم جرم
ستارگان با جرم کمتر و شبیه به خورشید تکامل مییابند و به یک غول تبدیل میشوند و قبل از مرگ، با افزودن آهسته نوترونها عناصری از استرانسیوم (38) تا بیسموت (83) تولید میشود.
4. انفجارهای کوتوله سفید
در دوران پیری برخی از ستارگان که از حد ۱٫۴ جرم خورشید پرجرمتر باشند به ستارهٔ نوترونی یا سیاهچاله (۳ برابر جرم خورشید) تبدیل میشوند و اگر از این حد کمجرمتر باشند تبدیل به کوتولهٔ سفید میشوند. کوتولههای سفید، که تعدادشان در کهکشان ما نسبتاً زیاد است، آخرین مرحلهٔ تکامل بسیاری از ستارهها هستند. از آنجا که ستاره دیگر هیچ منبعی برای تولید انرژی ندارد، سرد میشود. یک کوتولهٔ سفید، ستارهای است که دیگر سوخت هستهایاش تمام شده و در نتیجه بسیار فشرده و کوچک میشود. چنین ستارگانی بسیار داغ هستند. این انفجار عناصری از سیلیکون (۴۰) تا روی (۱۴) تولید میکند.
5. ادغام ستارههای نوترونی
کیلونوا یک رویداد نجومی گذرا است که در یک سیستم دوتایی فشرده زمانی رخ میدهد که دو ستاره نوترونی یا یک ستاره نوترونی و یک سیاهچاله با هم ادغام شوند و از نیوبیتم(۴۱) تا پلوتونیوم(۹۴)، سنگینترین عناصر طبیعی را ایجاد میکنند.
6. پخش شدن پرتوهای کیهانی
ذرات کیهانی پرانرژی هستههای عظیمی را از هم جدا میکنند. هنگامی که یک ذره کیهانی پرانرژی به هسته اتم برخورد میکند، میتواند آن هسته را در فرآیندی به نام اسپلاسیون از هم جدا کند. از این راه عناصر کیهانی مانند لیتیوم، بریلیم و بور تولید میشود.
7. تجزیه رادیواکتیو
برخی از ایزوتوپها به طور طبیعی ناپایدار هستند. این تجزیه عناصری مانند تکنسیوم (43)، پرومتئوم (61) و عناصر سنگینتر از سرب تولید میکند (82). کوریم، عنصر 96 جدول تناوبی، ممکن است در برخی از فجایع ستارهای تولید شود، اما قبل از اینکه بتواند در سیاراتی مانند زمین باقی بماند، از بین میرود. زنجیرههای تجزیه رادیواکتیو عناصر بسیاری را تولید میکنند که بهطور طبیعی به هیچ شکل پایدار دیگری تولید نمیشوند.
8. عناصر ساخت بشر یا عناصر مصنوعی
به عناصری گفته میشود که به طور طبیعی در زمین یافت نمیشود و باید به طور مصنوعی ساخته شود. تا به حال ۲۴ عنصر مصنوعی (از عدد اتمی ۹۵ تا ۱۱۸) ساخته شدهاند که تمامی آنها پرتوزا و ناپایدار هستند. نیمه عمر این عناصر از یک سال تا چند میلی ثانیه متغیر است.
مطلب عالی و فوق العاده ای بود
امیدوارم مفید بوده باشه. خواهش میکنم