هر آنچه که باید در مورد فشار خون بالا و علائم، عوارض و درمان آن بدانید

فشار خون، فشاری است که خون بر دیواره شریان‌ها وارد می‌کند. این فشار نتیجه دو نیرو است که اولین آن توسط قلب وارد می‌شود که خون را از طریق دستگاه گردش خود به شریان‌ها پمپاژ می‌کند، دیگری نیروی مقاومتی است که شریان‌ها در برابر خود جریان خون دارند. فشار خون با دستگاه فشارسنج و برحسب میلیمتر جیوه (mmHg) خوانده می‌شود که دو عدد را نشان می‌دهد. عدد اول فشار خون در شریان‌ها در زمان تپیدن قلب را نشان می‌دهد. عدد دوم فشار در شریان‌ها در بین ضربان قلب را اندازه‌گیری می‌کند. اما فشار خون بالا چیست؟

دسته‌بندی فشار خون

فشار خون به 4 دسته کلی تقسیم می‌شود:

فشار خون نرمال

فشار در حدود 120/80 میلیمتر جیوه نرمال است. البته برخی از پزشکان عقیده دارند که 115/75 میلیمتر جیوه نرمال است.

پیش پرفشار

در مراحل اولیه فشار خود، بیشینه فشار بین 139 تا 120 میلیمتر جیوه است و کمترین آن بین 80 تا 89 می‌باشد.

پرفشاری مرحله اول

ماکزیمم فشار 140 تا 159 است و مینیمم 90 تا 99 میلیمتر جیوه.

پرفشاری مرحله دوم

در شدیدترین حالت، فشار ماکزیمم 160 میلیمتر جیوه به بالا و مینیمم آن 100 به بالا است.

نکته: اگر مشکوک به فشار خون بالا هستید، تست آن را در چند نوبت جداگانه انجام دهید، چرا که ممکن است فشار شما در طول روز تغییر کند.

انواع فشار خون

بسته به دلیل ایجاد فشار بالا، دو نوع فشار خون وجود دارد؛ اولیه و ثانویه. اگر فشار بالا دلیل مشخصی نداشته باشد و به مرور زمان و به تدریج به وجود آید به آن اولیه می‌گویند. اما اگر بنابه‌دلایلی مانند بیماری‌های کلیوی، تومور غده آدرنال، بیماری‌های غروقی مادرزادی و یا مصرف داروهای خاص ایجا شود، به آن ثانویه می‌گویند.

عواملی که ریسک فشار خون را بالا می‌برند

• سن: با افزایش سن خطر فشار خون بالاتر می‌رود. در مردان در میان‌سالی و در زنان پس از یائسگی شایع‌تر است.
• نژاد: گفته می‌شود که فشار خون بالا در میان افراد سیاه‌پوست بیشتر است.
• شرایط خاص: کلسترول بالا، دیابت، بیماری کلیوی، تنفسی ریسک فشار بالا را بیشتر می‌کنند.

جدای از این موارد، کم تحرکی، چاقی، سابقه خانوادگی، سیگار، نمک، فقدان پتاسیم و ویتامین D، مصرف الکل و استرس از عوامل خطرناک دیگر هستند. البته ممکن است که زنان در حاملگی هم به فشار خون بالا دچار شوند.

فشار خون چه علائمی دارد؟

سردردهای طولانی مدت، سرگیجه ناگهانی و خون دماغ شدن از علائم این بیماری است. اما در نظر داشته باشید که این نشانه‌ها تا زمانیکه فشار به بالاترین حد خود، یعنی تهدیدآمیزترین مرحله نرسد، ظاهر نمی‌شوند.

پس چطور آن را تشخیص دهیم؟

اگر 20 سال را رد کرده‌اید بهتر است هر 2 سال یک‎بار فشار خود را چک کنید. البته اگر مشکلی در این زمینه تشخیص داده شود، دفعات بیشتری نیاز به چک کردن خواهید داشت. برای کودکان 3 سال به بالا بهتر است که هر سال فشار خون چک شود.

درمان فشار خون

درمان این مشکل از 2 راه امکان‌پذیر است:

تغییر سبک زندگی

برای پایین آوردم فشار باید تغییراتی مانند خوردن غذای سالم، کم کردن نمک در غذا، رسیدن به وزن ایده‌ال، فعالیت بدنی بیشتر، عدم مصرف الکل، عدم استعمال دخانیات، کنترل استرس و تمرین تنفس عمیق و آرام را در زندگی خود ایجاد کنید.

دارو

در مواردی که این تغییرات کافی نیست، پزشکان از تجویز داروهای مخصوص به عنوان راهکاری برای کاهش فشار خون استفاده می‌کنند.

درنظر داشته باشید که فشار خون کنترل‌نشده می‌تواند منجر به عوارضی مانند حمله قلبی، نارسایی قلبی، سکته مغزی، ضعیف و پاره شدن رگ‌های خونی در کلیه، ضخیم شدن، گشادشدن و پارگی رگ‌ها در چشم، اختلال در حافظه و ادراک و سندروم متابولیک شود.

حرف آخر

هرچند این مطلب آموزشی به هیچ عنوان جایگزین توصیه‌های پزشکی نمی‌شود، اما با مطالعه آن و اشتراک‌گذاری با عزیزانتان می‌توانید خطر فشار خون بالا را در اطراف خود تا حدی هر چند کوچک کاهش دهید.