ظاهراً واکسیناسیون مادر باردار از فرزند او در برابر کووید محافظت می کند

توسط مهرانه راجعی · 13 اسفند 1400 · ۱۳ اسفند ۱۴۰۰ · ۰

بسیار نادر است که در یک زن باردار مبتلا به کووید، ویروس از طریق جفت به جنین منتقل شود. اما مدت‌هاست که مشخص‌ شده آنتی‌بادی‌های مادر می‌توانند از طریق جفت به جنین و از طریق شیر مادر به نوزاد انتقال یابند و به همین دلیل است که در بسیاری از کشورها واکسیناسیون زنان باردار بسیار مهم است. آنها در برابر آنفولانزا و سیاه‌سرفه واکسینه می‌شوند.

به انتقال پادتن از مادر به فرزندش ایمنی غیرفعال می‌گویند. این نوع ایمنی ممکن است توسط مادری که در دوران بارداری واکسینه یا آلوده شده، ایجاد شود. در مورد کووید نیز مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر همین اتفاق می‌افتد.

آنتی‌بادی‌های اختصاصی کووید در خون بند ناف زنانی که در دوران بارداری خود به ویروس مبتلا یا واکسینه شده‌اند، یافت شده‌ است. این موضوع، انتقال ایمنی از مادر به جنین را تأیید می‌کند. بر اساس تحقیقات جدید از مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده، این آنتی‌بادی‌ها در مراحل اولیه زندگی کودک، تا حدی از او در برابر کووید محافظت می‌کنند.

این تحقیق بین ژوئیه 2021 و ژانویه 2022 انجام شد. و 379 نوزاد زیر شش ماه را که در بیمارستان بستری شده‌ بودند، مورد بررسی قرار داد. آنها به طور میانگین دو ماهه بودند‌.

نوزادان به دو گروه تقسیم شدند. اولین گروه شامل نوزادانی بود که با علائم کووید در بیمارستان بستری شدند و آزمایش آنها مثبت بود. دومین گروه شامل نوزادانی بود که مشکوک به کووید بودند. آنها به دلایل دیگر در بیمارستان بستری شدند و آزمایش آنها منفی بود.

سپس محققان وضعیت واکسیناسیون مادران هر گروه را مقایسه کردند. هدف از این مقایسه، بررسی میزان تاثیر واکسیناسیون مادر بر احتمال ابتلا نوزادان به کووید بود.

نوزادان مورد مطالعه یا مادرانی داشتند که واکسینه نشده‌بودند یا دو دوز واکسن کووید دریافت کرده‌بودند. برای واجد شرایط بودن، مادران واکسینه‌شده باید دوز دوم خود را در دوران بارداری و بیش از 14 روز قبل از زایمان دریافت می‌کردند.

دانشمندان با تفاوتی جالب‌توجه مواجه شدند. فقط 16 درصد از نوزادان مبتلا به کووید مادرانی داشتند که واکسینه شده بودند. در حالی که برای نوزادان بدون کووید، میزان واکسیناسیون مادر دو برابر یعنی 32 درصد بود. این تفاوت آماری معنی‌دار نشان‌دهنده اثر محافظتی واکسیناسیون مادر است.

برخی از نوزادان مبتلا به کووید در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شدند. در این میان 88 درصد از مادران آنها واکسینه نشده‌بودند. همچنین، نوزادی که در این مطالعه فوت کرد، مادری واکسینه نشده داشت.

تاثیر زمان دریافت دوز دوم در مادر

محققان همچنین به دنبال این بودند که ببینند آیا تکمیل دوره دو دوز واکسن در مراحل مختلف بارداری تأثیری دارد یا خیر. آنها نوزادان را به دو دسته تقسیم کردند. گروه اول نوزادانی که مادرانشان واکسن دوم خود را قبل از هفته 21 بارداری دریافت کردند. این تقریباً در نیمه راه دوران بارداری طبیعی است. و گروه دوم آنهایی بودند که مادرانشان بعد از آن واکسن دریافت کردند.

به نظر می‌رسد دریافت دوز دوم واکسن در نیمه دوم بارداری برای نوزاد محافظت بیشتری به همراه داشت. اما مطالعه نتوانست این موضوع ثابت کند (به دلیل ضعف آماری). به عبارت دیگر، محققان باید تحقیقات بیشتری را با تعداد بیشتری از نوزادان انجام دهند تا مطمئن شوند که بین زمان واکسیناسیون مادر و ابتلا به کووید در فرزند ارتباط وجود دارد.

این مطالعه محدودیت‌های دیگری نیز دارد. مثلاً اینکه آزمایش می‌تواند نشان دهد که آیا ارتباطی بین واکسیناسیون مادر و میزان ابتلا به کووید کمتر در نوزادان وجود دارد، اما نمی‌تواند ثابت کند که اولی باعث دومی می‌شود(یک کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده مورد نیاز است).

در واقع، نویسندگان این مطالعه خاطرنشان می‌کنند که عوامل دیگری ممکن است بر میزان ابتلا به کووید در گروه‌های مختلف نوزادان تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اینکه آیا مادران آنها قبلاً مبتلا به کووید بوده‌اند(چه در دوران بارداری یا قبل از بارداری)، یا اینکه از شیر مادر تغذیه می‌کنند یا خیر، یا حتی این موضوع که زودتر از موعد متولد شده‌اند.

اما با فرض بر اینکه ایمنی غیرفعال نقشی ایفا می‌کند، این نقش تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ یک مطالعه نشان داده‌است در نوزادانی که مادرانشان به طور طبیعی در دوران بارداری آلوده شده‌بودند، ایمنی غیرفعال تا شش ماهگی نوزادان ادامه داشت. این احتمال وجود دارد که ایمنی غیرفعال ایجاد‌شده از طریق واکسیناسیون نیز حداقل تا این مدت طول بکشد.

آیا واکسیناسیون مادر باردار ضروری است؟

بله، اگرچه کووید شدیدترین اثرات خود را بر افراد مسن دارد، محافظت از نوزادان در برابر آن نیز مهم است. اگر نوزاد در مدت کوتاهی پس از تولد آلوده‌ شود، خطر بستری شدن او در مراقبت‌های ویژه نوزادان افزایش میابد.

طبق یک مطالعه ، 21 درصد از نوزادان زیر سه ماه که مبتلا به کووید هستند، در نهایت به مراقبت‌های ویژه نیاز دارند.

کووید در چند ماه اول معمولاً باعث تب یا کاهش تغذیه می‌شود، در حالی که نوزادان مبتلا به عفونت‌های متوسط تا شدید ممکن است علائم تنفسی نیز داشته باشند. اما واکسیناسیون مادر با کاهش احتمال ابتلای نوزاد به ویروس، خطر ابتلا به هر یک از این موارد را کاهش می دهد.

به علاوه، واکسیناسیون احتمال ابتلای مادر باردار به کووید را کاهش می‌دهد و جنین او را ایمن‌تر نگه می‌دارد. بیماری کووید در دوران بارداری خطر مرده‌زایی، پره اکلامپسی و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد.

جمع‌بندی

حالا ما می‌دانیم که تزریق واکسن کووید در دوران بارداری برای مادر و کودک بی خطر است. همچنین، ظاهراً واکسیناسیون مادر باردار در نوزاد ایمنی ایجاد می‌کند و از بیماری شدید جلوگیری می‌کند. و همینطور می‌دانیم که واکسیناسیون در دوران بارداری خطر عوارض مرتبط با کووید را کاهش می‌دهد.

بنابراین واکسیناسیون در دوران بارداری حیاتی است. کالج سلطنتی متخصصین زنان و زایمان از زنان باردار می‌خواهد که دوره کامل واکسن کووید، از جمله واکسن تقویت‌کننده را دریافت کنند.

برچسب‌ها: واکسن