چند ایستگاه فضایی در فضا وجود دارد؟

ایستگاه‌های فضایی در مدار زمین به بشریت اجازه حضور دائمی در فضا را داد‌ه‌اند. پس از پایان برنامه آپولو، کشورها تمرکز خود را از سفر در اعماق فضا به موقعیت محلی‌تر تغییر دادند. ایستگاه‌های فضایی قرار است پله‌ای برای سفر فضایی باشند. ایستگاه‌های فضایی در مدار پایین زمین به دور زمین می‌چرخند و معمولاً برای انجام آزمایش‌هایی در فضا، مانند نحوه رفتار و واکنش بدن انسان در گرانش صفر برای دوره‌های طولانی استفاده می‌شوند. بسیاری از آزمایش‌های انجام شده بر روی ایستگاه‌های فضایی به طور خاص برای تعیین اثرات سفرهای فضایی طولانی مدت و تحقیقات فضایی طراحی شده‌اند. معروف‌ترین ایستگاه فضایی، ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) است. ایستگاه دوم، ایستگاه فضایی تیانگونگ چین (TSS) است که در سال 2021 پرتاب شد و از آن زمان چندین ماژول برای اتصال به آن پرتاب شد. پیش از این، 13 ایستگاه غیر از TSS (Tiangong Space Station) و ISS (International Space Station) به طور موقت در مدار بودند، اما از رده خارج شدند و بسیاری از آنها متعلق به اتحاد جماهیر شوروی بودند. در نتیجه در حال حاضر دو ایستگاه فضایی در فضا وجود دارد اما ممکن است در آینده تعداد ایستگاه‌های فضایی افزایش یابد زیرا تحقیقات در فضا روز به روز به شکل گسترده‌تری در حال انجام است.

تاریخچه ایستگاه های فضایی

اولین ایستگاه فضایی توسعه یافته توسط اتحاد جماهیر شوروی در سال 1971 ساخته شد که Salyut 1 نام داشت و تنها دو ماموریت انسانی را دید. Soyuz 10 و Soyuz 11 تنها ماموریت‌های انسانی به Salyut 1 بودند. Soyuz 10 نتوانست به ایستگاه متصل شود و ماموریت به سرعت لغو شد. Soyuz 11 با موفقیت به ایستگاه متصل شد و فضانوردان به مدت 23 روز آزمایشاتی را در عرشه Salyut 1 انجام دادند. متأسفانه در پایان ماموریت، یک دریچه در Soyuz 11 به درستی بسته نشد و تمام خدمه به دلیل از دست دادن هوا جان خود را از دست دادند. اتحاد جماهیر شوروی سه ایستگاه فضایی دیگر را از سال 1971 تا 1973 به فضا پرتاب کرد، اما هیچ کدام خدمه نداشتند. در سال 1973، ایالات متحده اولین ایستگاه فضایی خود به نام Skylab را به مدار پایین زمین فرستاد. Skylab به مقدمه‌ای برای ایستگاه فضایی بین المللی تبدیل شد. سه خدمه ناسا ماموریت‌هایی را در Skylab انجام دادند و این سه خدمه حدود 24 هفته از مه 1973 تا فوریه 1974 را در Skylab گذراندند. از آنجایی که ناسا هنوز شاتل فضایی را توسعه نداده بود، هیچ راهی برای فضانوردان برای سوخت گیری ایستگاه فضایی وجود نداشت. در سال 1979، Skylab در یک مدار در حال پوسیدگی به سمت زمین سقوط کرد.

پس از Skylab، ایالات متحده تا زمانی که ساخت ایستگاه فضایی بین المللی آغاز نشد، ایستگاه فضایی دیگری را پرتاب نکرد. تا پایان قرن بیستم، اتحاد جماهیر شوروی برنامه Salyut خود را با پرتاب چندین ایستگاه فضایی ادامه داد. شاید مشهورترین ایستگاه فضایی که توسط اتحاد جماهیر شوروی پرتاب شد، Mir بود. Mir توسط اتحاد جماهیر شوروی در سال 1986 راه اندازی شد که تا سال 2001 فعال بود و پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، از سال 1991 تا 2001 توسط روسیه اداره می‌شد. زمانی که Mir در مدار بود، بزرگترین ماهواره مصنوعی به شمار می‌رفت. Mir صدها آزمایش بر روی اثرات طولانی مدت سفرهای فضایی انجام داد و تشخیص داد که بشر می‌تواند یک زیستگاه دائمی در مدار زمین حفظ کند.

ایستگاه فضایی بین المللی

برای اکثر مردم، تنها ایستگا‌ه فضایی که احتمالاً با آن آشنا هستند، ایستگا‌ه فضایی بین المللی (ISS) است. این تعجب آور نیست زیرا ا‌یستگاه فضایی بین المللی برای بیش از 23 سال در مدار بوده است و برای چندین دهه به عنوان زیستگاه اولیه بشر در فضا عمل کرده است. ساخت ISS در سال 1998 آغاز شد. ISS یک پروژه مشترک از چندین کشور از جمله ایالات متحده، روسیه، ژاپن، اتحادیه اروپا و کانادا است. علاوه بر این، از سال 2000 به طور مداوم ماموریت‌هایی در آن انجام شده و همیشه ساکنینی داشته است.

اگرچه ایالات متحده و روسیه بیشتر بودجه و فناوری را تأمین می‌کنند، اما هر کشور دارای عضویتی، فناوری‌هایی را ارائه می‌دهد که به ISS کمک کند تا به یکی از بهترین نمونه‌های همکاری بین المللی تبدیل شود. پس از از کار انداختن ایستگاه فضایی Mir روسیه، ایستگاه فضایی بین‌المللی به بزرگترین جسم مصنوعی در مدار زمین تبدیل شد و همچنان در حال گسترش است. دانشمندان به توسعه و افزودن ماژول‌های جدید به ایستگاه فضایی ادامه می‌دهند که آخرین آنها در سال 2021 به ایستگاه فضایی متصل شد. طول عمر ISS چندین بار افزایش یافته است و در حال حاضر بودجه کافی برای ادامه فعالیت تا سال 2030 را دریافت کرده است. شایان ذکر است که از سال 2000 همیشه شخصی روی ایستگاه فضایی بین‌المللی بوده و این طولانی‌ترین حضور مداوم بشر در فضا است. از سال 2022، 251 فضانورد از 20 کشور مختلف از ایستگاه فضایی بین المللی بازدید کردند.

ایستگاه‌های فضایی چین

چین تنها کشور مهم فضاپیمایی است که در ماموریت‌های ایستگاه فضایی بین المللی شرکت نمی‌کند. در عوض، چین ایستگاه‌های فضایی خود را توسعه و راه اندازی می‌کند. اولین ایستگا‌ه فضایی چین Tiangong-1 بود که در 29 سپتامبر 2011 پرتاب شد. Tiangong-1 به مدت دو سال فعال بود. پس از از کار انداختن ایستگاه، تا سال 2018 در مدار باقی ماند و پس از ورود مجدد به جو زمین نابود شد. هدف اصلی Tiangong-1 آزمایش توانایی‌های چین در فضا و منجر به توسعه ایستگاه‌های فضایی آینده بود.

در 15 سپتامبر 2016، چین دومین ایستگا‌ه فضایی خود، Tiangong-2 را پرتاب کرد. هدف اولیه ایستگاه فضایی دوم چین ساخت یک زیستگاه دائمی در فضا نبود، بلکه آزمایش فناوری مورد نیاز برای ساختن یک زیستگاه دائمی در فضا بود. تنها پس از سه سال، Tiangong-2 در سال 2019 پس از ورود مجدد به جو از رده خارج شد و نابود شد.

سپس، در سال 2021، ایستگا‌ه فضایی فعلی تیانگونگ چین (TSS) پرتاب شد. از سال 2023، TSS کاملاً عملیاتی بوده و نشان دهنده استقرار مداوم چین در مدار است. سکونت مداوم خدمه در ژوئن 2022 آغاز شد. ساخت TSS با افزودن دو ماژول آزمایشگاهی در سال 2022 به مرحله پیشرفته رسید. ماژول‌ها به طور قابل توجهی قابلیت‌های تحقیقاتی TSS را گسترش دادند و طیف وسیع‌تری از آزمایش های علمی را ممکن ساختند. در سال 2023، با 17 نفر در مدار به طور همزمان، از جمله شش نفر در TSS، رکوردی ثبت شد.

بیشتر بخوانید: وجود موجودات فضایی و شواهد اخیر
بیشتر بخوانید: راهنمایی برای کشف و درک حقایق فضایی
بیشتر بخوانید: چرا فضانوردان زن نسبت به فضانوردان مرد محدودیت بیشتری در ماندن در فضا دارند؟